C�u chuy?n th�ng 11: B?c nh?m m? gi? bi?t t�nh sao?

Tháng 7 n?m 2014, Trung tâm MARIN ?ã t? ch?c h?p báo công b? d? án Tr? giúp pháp lý cho 500 thân nhân li?t s? trong vi?c ?i?u ch?nh, b? sung thông tin trên bia m? cho li?t s? ( g?i t?t là d? án 500) t?i các NTLS thu?c ??a bàn 5 t?nh là Qu?ng Bình, Qu?ng Tr?, Qu?ng Nam, Kon Tum, Bình ??nh. Sau 3 tháng, chúng tôi – nhóm phóng viên chuyên trách nh?ng v?n ?? có liên quan ??n tìm li?t s?, thông tin li?t s? g?i t?t là 113 – TRI ÂN ?ã có bu?i trò chuy?n v?i ch? Ngô Th? Thúy H?ng – phó Giám ??c Trung tâm MARIN nh?ng v?n ?? có liên quan ??n vi?c th?c hi?n d? án này.

Chào ch?! R?t vui khi ch? nh?n l?i chia s? thông tin v?i chúng tôi v? vi?c th?c hi?n d? án 500, xin ch? cho bi?t tính ??n th?i ?i?m này d? án ?ã tri?n khai ???c nh?ng công vi?c gì?

NTTH:  D? án ???c công b? vào ngày 22.7.2014 trên c? s? thành công c?a d? án thí ?i?m mà MARIN ?ã làm tr??c ?ó. Tính ??n th?i ?i?m này, MARIN ?ã ký k?t ???c 02 v?n b?n quan tr?ng nh?m t?o c? s? cho vi?c ??y nhanh ti?n ?? th?c hi?n d? án. M?t là chúng tôi ?ã ký k?t th?a thu?n h?p tác, ph?i h?p hành ??ng v?i Trung tâm tình nguy?n qu?c gia thu?c H?i liên hi?p Thanh niên Vi?t Nam trong vi?c thu th?p thông tin t?i th?c ??a và báo tin ??n các thân nhân li?t s? n?m trong s? 500 thân nhân ???c tr? giúp. Hai là th?a thu?n v?i C?c ng??i có công thu?c B? Lao ??ng Th??ng binh và xã h?i trong vi?c ph? bi?n các chính sách có liên quan ??n tìm li?t s? và th?c hi?n xác ??nh danh tính li?t s? d?a trên ph??ng pháp th?c ch?ng.

Nh? v?y là ho?t ??ng c?a MARIN ?ã nh?n ???c ?ng h? c?a C?c ng??i có công và tham gia m?t ph?n ?? án 150 c?a Chính ph? và ?i?u này ??ng ngh?a v?i vi?c MARIN ?ã ???c h? tr? kinh phí t? phía C?c ng??i có công?

NTTH:  (C??i)… Tôi không hi?u t?i sao các b?n l?i hi?u nh? th?. Vi?c ký th?a thu?n v?i C?c ng??i có công lúc ??u phía Lãnh ??o C?c c?ng ??a ra ý ki?n này nh?ng sau ?ó trên v?n b?n thì không có ?i?u kho?n này. V? phía MARIN thì c?ng không có b?t c? ?? ngh? nào v? kinh phí khi ph?i h?p th?c hi?n. Chúng tôi xác ??nh vi?c ph?i h?p v?i C?c là nh?m t?o s? ph?i h?p ??ng b? v?i các c? quan chính sách c?a nhà n??c ?? chúng tôi có th? nhanh chóng và chính th?ng ti?p c?p v?i các v?n b?n c?a nhà n??c. T? ?ó có th? cung c?p nhanh nh?t t?i thân nhân li?t s? ?? ??m b?o quy?n l?i cao nh?t cho thân nhân và h?n ch? b?t tiêu c?c t? ??a ph??ng. Và ?i?u này s? giúp c?ng c? ni?m tin c?a thân nhân li?t s? vào các chính sách, ch? tr??ng ?úng c?a ??ng và Nhà n??c.

N?u có kinh phí thì chúng tôi không ph?i ch?y ?ôn ?áo ki?m ti?n cho ho?t ??ng c?a Trung tâm, không có thì chúng tôi v?n ph?i th?c hi?n 3 d? án ?ã ?? ra.

H?n n?a vi?c ph?i h?p v?i C?c c?ng là m?t l?n n?a kh?ng ??nh s? tin t??ng c?a Lãnh ??o C?c ng??i có công ??i v?i ho?t ??ng không v? l?i và có hi?u qu? c?a MARIN trong 10 n?m qua.

G?n ?ây trên báo Ti?n phong có bài vi?t Gian nan vi?c tr? l?i tên cho li?t s?, trong ?ó có ?? c?p ??n m?t vài thân nhân li?t s? và có ?? c?p ??n cá nhân ch?, ?i?u ?ó là có th?t?

Tác gi? c?a bài vi?t là nhà báo Phùng Nguyên (báo Ti?n phong), ??ng th?i anh c?ng là m?t trong s? các c?ng tác viên t? v?n pháp lu?t c?a MARIN và c?ng là 1 thân nhân c?a hai li?t s? nên tôi ngh? bài vi?t ?y ?ã ???c tác gi? chu?n b? chu ?áo và xác th?c thông tin. ?ó là m?t th?c tr?ng trong công vi?c c?a chúng tôi. Th? t?c hành chính ? Vi?t Nam quá r?c r?i nên ?? ?i?u ch?nh thông tin cho 21 li?t s?, chúng tôi ?ã m?t g?n 9 tháng và h?n 70 công v?n và làm vi?c v?i h?n 20 c? quan nhà n??c. Thì ?i?u tôi e ng?i vi?c ??t t?i m?c tiêu tr? l?i thông tin chính xác cho 3000 li?t s? b?ng ph??ng pháp th?c ch?ng trong n?m 2015 theo ?? án 150 là ?i?u khó mà th?c hi?n ???c.

Ch? v?a nói vi?c ch?m tr? trong ?i?u ch?nh thông tin ch? là m?t th?c tr?ng khó kh?n c?a d? án, li?u còn có nh?ng v?n ?? nào khác n?a?

NTTTH: ?úng th?, ch?m s? có cách x? lý ch?m, ví d? nh? trong v? vi?c 23 li?t s? ? NTLS ???ng 9 n?m trong d? án thí ?i?m c?a chúng tôi, S? Lao ??ng Th??ng binh và Xã h?i t?nh Qu?ng Tr? ?ã quá ch?m tr? trong vi?c tr? l?i công v?n, c? th? là công v?n chúng tôi g?i ?i t? ngày 16.1.2014 mà ??n t?n ngày 27.10.2014 m?i có tr? l?i. Và chúng tôi bu?c ph?i g?i công v?n lên C?c ng??i có công và lãnh ??o UBND t?nh Qu?ng Tr? trong vi?c ch?m tr? này. Tuy nhiên nh? tôi ?ã nói, ch?m thì s? có cách nh?ng cái khó kh?n nh?t là hi?n nay không ch? riêng S? Lao ??ng Qu?ng Tr? mà tôi ngh? là t?t c? các S? Lao ??ng ??u m?c ph?i là công tác qu?n lý m? t?i NTLS ?ã có nh?ng v?n ?? r?t nghiêm tr?ng. ?i?u này s? ?nh h??ng r?t l?n ??n ti?n ?? th?c hi?n d? án c?a chúng tôi và có l? ?ây c?ng là m?t trong nh?ng y?u t? khi?n các S? Lao ??ng e dè khi cho ?i?u ch?nh thông tin bia m? li?t s?.

Xin ch? vui lòng nói c? th? h?n?

NTTH: Tr??c n?m 2008 nhà n??c ch?a cho phép di chuy?n hài c?t li?t s?. Và vào th?i ?i?m ?ó, quãng n?m 2000 – 2007 thì ?ã r? lên vi?c tìm hài c?t li?t s? b?ng ngo?i c?m v?i m?t s? ng??i t? cho mình là có nh?ng kh? n?ng ??c bi?t nh? Nguy?n V?n Liên, Nguy?n Kh?c B?y, Phan Th? Bích H?ng…. nên có r?t nhi?u gia ?ình ?ã ?i b?c nh?m hài c?t c?a li?t s? khác v? gia ?ình. Vì không ???c phép nên gia ?ình li?t s? b?c tr?m vì th? không có ??a ch? hay c?n c? ?? tìm l?i gia ?ình ?ã b?c hài c?t v?.

Th?a ch? là chúng tôi v?n ch?a hi?u ?i?u này l?m, mong ch? gi?i thích rõ h?n?

NTTH: Tôi l?y m?t ví d? ?? các b?n d? hi?u nhé. Hi?n nay, MARIN ?ang ph?i x? lý tr??ng h?p li?t s? Nguy?n V?n Dung, nguyên quán xã Vinh Quang, huy?n Tiên Lãng, H?i Phòng. Li?t s? này n?m 2004, con trai là ông Nguy?n V?n D?ng v?a nghe thông tin t? ??ng ??i, v?a nghe thông tin t? ông Nguy?n V?n Liên ? T? K?, H?i D??ng ( nhân v?t huy?n tho?i ?ã t?ng ???c nhi?u v? lãnh ??o vi?t th? khen và c?m ?n v? kh? n?ng ??c bi?t tìm m? và ???c c? quan UIA l?ng xê nh? m?t huy?n tho?i) b?c ngôi m?  có tên là Nguy?n Dung, ??n v? D4, không có nguyên quán, s? 32 hàng 04 lô 8 khu T?ng h?p t?i NTLS ???ng 9 v? th? cúng và coi ?ó là b? mình. N?m 2014 khi kh?o sát th?c t? thì tôi m?i phát hi?n ngôi m? tên Nguy?n Dung ?ã b? chuy?n thành Nguy?n V?n D?ng, nguyên quán Vinh Quang, Tiên Lãng, H?i Phòng. Vì trên bia m? tên là Nguy?n V?n D?ng nên chúng tôi không tìm ???c ra ??n v? và không xác ??nh ???c n?i hy sinh.

Tuy nhiên vì chú li?t s? Nguy?n Dung là có th?t và có h? s? quân nhân hy sinh cùng 24 liêt s? khác mà MARIN ?ã hoàn thành ?i?u ch?nh bia m? nên chúng tôi xác ??nh chính xác là li?t s? Nguy?n Dung, nguyên quán Di?n Phong, Di?n Châu, Ngh? An, thu?c ti?u ?oàn 4 (D4), trung ?oàn 29 hy sinh n?m 1965 t?i Lào và ???c quy t?p v? NTLS ???ng 9 nên bu?c chúng tôi ph?i ?i xác minh gia ?ình nào ?ã nh?n ngôi m? này và ph?n m? hi?n ? ?âu.

Làm vi?c v?i Phòng Lao ??ng huy?n Tiên Lãng, H?i Phòng ch? ch?a ??y 1h chúng tôi ?ã liên h? ???c v?i con trai c?a li?t s? là ông Nguy?n V?n D?ng và qua ?ó chúng tôi m?i bi?t n?m 2004 gia ?ình ?ã “b?c tr?m” m? v? và chính con trai li?t s? c?ng không hi?u t?i sao qu?n trang c?a NTLS ???ng 9 l?i l?y tên c?a con trai li?t s? l?p bia m? cho li?t s? Nguy?n V?n Dung. Khi gia ?ình cung c?p tên li?t s? là Nguy?n V?n Dung thì MARIN c?ng c? thêm là gia ?ình ?ã b?c nh?m li?t s? Nguy?n Dung v? quê vì li?t s? Nguy?n V?n Dung hy sinh t?i km26 ???ng 128 là ???ng t? Qu?ng Bình sang Lào.

V?y là, có ngh?a là gia ?ình li?t s? Nguy?n V?n Dung c?n ph?i hoàn tr? l?i ph?n m? cho li?t s? Nguy?n Dung?

NTTH: V? nguyên t?c là nh? v?y nh?ng gia ?ình li?t s? Nguy?n V?n Dung không ??ng ý hoàn m? vì h? cho r?ng ?ó là ph?n m? mà ??ng ??i và ngo?i c?m ?ã ch?, h? tin ngo?i c?m h?n. Quan tr?ng h?n là ai có c?n c? cho r?ng gia ?ình b?c t? ph?n m? li?t s? Nguy?n Dung t?i NTLS ???ng 9.

Ch? nói v?y, có ngh?a là không ai ch?u trách nhi?m v? vi?c m?t m? này?

NTTH: Tôi không nói th?. Trách nhi?m ? ?ây là thu?c v? S? Lao ??ng Qu?ng Tr?. S? Lao ??ng Qu?ng Tr? v?a ph?i có trách nhi?m tr? l?i v? vi?c t?i sao bao nhiêu n?m t? 2004 ??n nay bia m? li?t s? Nguy?n V?n D?ng, nguyên quán Vinh Quang, Tiên Lãng, H?i Phòng v?n còn t?n t?i ? ?ó? Ai cho phép thay ??i thông tin trên bia m? t? li?t s? không có quê thành có quê, t? tên Dung thành tên D?ng?

V?a ph?i tr? l?i v? công tác b?o v?, qu?n lý các ph?n m?. M? ?ã b? chuy?n ?i thì trách nhi?m c?a S? là ph?i gi?i quy?t vi?c này và tr? l?i nguyên hi?n tr?ng ban ??u, sau ?ó ti?n hành thay bia m?i có ?? thông tin v? li?t s? Nguy?n Dung, nguyên quán Di?n Phong, Di?n Châu, Ngh? An thì m?i làm tròn trách nhi?m ???c nhà n??c giao.

Nh?ng tr??ng h?p nh? th? này có nhi?u không, th?a ch??

NTTH: Tôi ngh? là s? r?t r?t nhi?u vì c? m?t th?i gian dài các c? quan qu?n lý ?ã không l??ng h?t t?m quan tr?ng v? công tác tuyên truy?n và cung c?p thông tin ??n thân nhân li?t s? v? h? s? quân nhân, v? ph?n m? li?t s?. Không tuyên truy?n và làm t?t chính sách báo thông tin nên gia ?ình li?t s? ?ã t? ý ?i tìm và t? ý nh?n m? và không làm t?t công tác qu?n lý m? li?t s? nên d?n t?i tình tr?ng b?c tr?m.

Th?c tr?ng hi?n nay là không m?t S? Lao ??ng nào có th? tr? l?i chính xác tuy?t ??i là t?i NTLS A hay B có bao nhiêu hài c?t ?ã ???c b?c ?i.

?i?u này th?t ?áng ti?c.

Theo ch?, trong b?i c?nh hi?n nay thì nên làm th? nào?

NTTH: Xin l?i là tôi không rõ các b?n h?i câu h?i này nh?m m?c ?ích gì? Ai nên làm th? nào? MARIN, thân nhân li?t s? hay các c? quan qu?n lý?

Có l? là c? t?t c??

NTTH: Tôi xin tr? l?i câu h?i này c?a các b?n vào bài ph?ng v?n sau vì ?ây là m?t câu h?i mà khi tôi tr? l?i s? liên quan ??n r?t nhi?u c? quan, nhi?u ng??i.

Tuy nhiên tôi ch? có m?t l?i mu?n chia s? v?i thân nhân li?t s? tr??c là nên ngh? ??n li?t s? – ng??i ?ã hy sinh tr??c khi ngh? ??n s? s? di?n c?a ng??i ?ang s?ng. Sai ?âu ta s?a ?ó ch? không th? bi?t sai mà vì s? di?n v?i làng xóm, h? m?c mà nh?m m?t làm ng?. ??ng ?? sai l?i n?i ti?p sai.

Xin c?m ?n ch?!

Nh�m ph�ng vi�n 113 - TRI �N

CÁC TIN KHÁC
• T? ch?c t? v?n l?u ??ng v� tr? gi�p ph�p l� cho 150 th�n nh�n li?t s? qu?n C?u Gi?y, H� N?i (22/12/2015 08:57:48 AM)
• C?u binh Australia trao l?i k? v?t li?t s? sau 44 n?m g�n gi? (19/10/2015 07:05:50 AM)
• Ng??i ?� c?u MARIN kh?i ?�ng c?a sau h?n 11 n?m ho?t ??ng (20/09/2015 20:25:22 PM)
• Hi?u qu? m� h�nh t? v?n t�m m? li?t s? l?u ??ng (30/12/2014 10:40:30 AM)
• H? s? ?i qua n?i ?au m?t ng??i th�n nh? th? n�o??? (08/11/2014 09:27:45 AM)
• Tr? l?i th�ng tin ch�nh x�c cho li?t s? (08/09/2014 06:11:02 AM)
• H?i th?o Ph??ng ph�p x�t nghi?m ADN t�m li?t s? ng�y 24/08/2014 (24/08/2014 21:04:34 PM)
• Tr? gi�p 500 gia ?�nh nh?n ch�nh x�c m? li?t s? (05/08/2014 07:52:31 AM)
• T? ch?c h?p b�o c�ng b? d? �n TGPL trong ?i?u ch?nh, b? sung th�ng tin li?t s? t?i NTLS (23/07/2014 07:06:48 AM)
• L�m vi?c v?i S? Lao ??ng TB&XH t?nh Qu?ng Tr? ?? gi?i quy?t vi?c ?i?u ch?nh th�ng tin cho 23 li?t s? t?i NTLS ???ng 9 (25/06/2014 08:13:05 AM)