��?i t�m nhau ?? m�i m�i kh�ng v?��

Gi?a núi r?ng Tr??ng S?n trùng ?i?p, sau m?t ngày dài trèo ?èo l?i su?i, ?oàn chúng tôi – 11 ng??i t? ba mi?n ??t n??c ?ã tìm ra n?i c?u chi?n binh Hu?nh Hoàng Ph??ng chôn c?t li?t s? Nguy?n Vi?t T? vào h?i 12h20 phút ngày 31 tháng 8 n?m 2010.

N?i núi r?ng Tr??ng S?n n?m ?ó

“?â?u n?m 1967, tôi co? chôn mô?t anh bô? ?ô?i trên s???n ?ô?i, qua? ?ô?i na?y n??m d???i chân dô?c An Toa?n trên Tr???ng S?n thuô?c ti?nh Bi?nh ?i?nh (Ba? Hiê?p) (dô?c An Toa?n la? mô?t dô?c cao nô?i tiê?ng ?? Tr???ng S?n, Bình ??nh).

Câu chuy?n nh? sau: va?o khoa?ng 4 gi?? chiê?u cu?a mô?t nga?y ?â?u n?m 1967, tôi ???ng ?? m?t khoa?ng sân nho? tr???c doanh tra?i cu?a ??n vi? tôi, cu?ng n??m trên ?ô?i r??p bo?ng cô? thu?. Tôi nhi?n sang ?ô?i bên kia, n?i l?ng ch??ng co? mô?t cho?i gi?? lu?a cu?a ?ô?ng ba?o dân tô?c H’rê. Tôi thâ?y mô?t anh bô? ?ô?i quâ?n cô?c, a?o ng??n tay, vai ba lô, va?c mô?t qua? ?a?n pha?o. Anh không ?i theo h???ng t?? Tây xuô?ng ?ông cu?ng ?ô?ng ?ô?i ma? anh ta?t ngang leo lên ?ô?i, va?o cho?i gi?? lu?a, m??c vo?ng n??m (t?? ?ô?i doanh tra?i tôi ?ê?n ?ô?i co? cho?i lu?a ?ô? 80m). ?o? la? chuyê?n bi?nh th???ng trên ????ng ha?nh quân. Nh?ng la? thay ?ê?n sa?ng hôm sau, tôi cu?ng ???ng ?? sân bên na?y nhi?n sang cho?i lu?a, cu?ng vâ?n chiê?c vo?ng va? ng???i n??m ?o? bâ?t ?ô?ng. Linh ca?m la? co? chuyê?n không la?nh, ???i mô?t lu?c sau, n??ng lên, s??ng tan, tôi lô?i qua cho?i lu?a coi th??. Khi ???ng bên vo?ng, tôi biê?t la? ng???i n??m trên vo?ng ?a? chê?t rô?i. Kiê?n ?a? bo? lên hai cây cô?t vo?ng va? ?a? bo? theo dây du? cu?a vo?ng. Ngâ?m ngu?i ???ng ?o? mô?t lu?c, tôi câ?m cu?c ?a? ?â?p ma?nh va?o hai cây cô?t vo?ng cho kiê?n r??t xuô?ng.

Tôi tr?? vê? ??n vi? tôi ba?o ca?o v??i thu? tr???ng. Thu? tr???ng ho?i râ?t ky? rô?i phân công tôi lo viê?c chôn ng???i chê?t, tôi go?i hai ?ô?ng chi? n??a cu?ng tôi va?c cuô?c, xu?ng sang ?ô?i co? ng???i chê?t. Tôi chi? chô? cho hai ?ô?ng chi? ?a?o hô? huyê?t ca?ch cho?i lu?a ?ô? 2m, co?n tôi thi? kha?m thi thê? ng???i chê?t. Tôi ?oa?n anh na?y ?a? chê?t khoa?ng ?â?u hôm va? ch??c ch??n la? chê?t do sô?t re?t a?c ti?nh. Tôi lu?c ti?m trong ba lô, lâ?y ra mô?t tâ?m nylông, loa?i nylông cu?a Trung Quô?c, da?y, tr??ng ?u?c, khoa?ng 4m². Tôi tra?i nylông d???i ?i?t vo?ng, go?i hai ?ô?ng chi? ?ang ?a?o huyê?t va?o tiê?p tôi ha? vo?ng xuô?ng. Vi? nê?u chi? mi?nh tôi ru?t dây vo?ng thi? ng???i se? r??t xuô?ng râ?t ?au. Tôi go?i xa?c anh b??ng chiê?c vo?ng ?ang n??m, bên ngoa?i la? tâ?m nylông ?a? tra?i s??n. Tôi ru?t dây du? hai ?â?u vo?ng quâ?n quanh xa?c anh. Tôi cu?ng hai ?ô?ng chi? ?a?o tiê?p hô? huyê?t ?? gi??a sâu ?ô? 0,8m cong theo ?ô? cong cu?a ng???i ?a? chê?t c??ng trên vo?ng. ?ô?i na?y toa?n ?a? cuô?i, ?â?t i?t râ?t kho? ?a?o, xong rô?i ba chu?ng tôi cu?ng ??a anh ra hô? huyê?t chôn theo anh la? chiê?c ba lô. ?â?t ?a? ?a? ?a?o lên thi? lâ?p la?i tha?nh hi?nh nh? n??a qua? tr??ng u?p xuô?ng. Tôi lâ?y hai cu?c ?a? ?ô? nh? hai qua? d??a ?ê? trên ?â?u mô? mô?t va? d???i chân mô?t.

Ba chu?ng tôi tr?? vê? doanh tra?i, va?c vê? qua? ?a?n cu?a anh va? ?ôi de?p râu – ?ôi de?p na?y cu?a anh tôi xin phe?p thu? tr???ng va? tôi ?a? mang no? nhiê?u n?m sau ?o?.

Ba nga?y sau thi? co? mô?t ?ô?ng chi? cu?ng ??n vi? v??i ng???i chê?t ?ê?n tra?i ti?m tôi. Lu?c ?o? la? buô?i sa?ng, tôi ?ang thay b?ng, chi?ch thuô?c cho th??ng bê?nh binh trong ??n vi? tôi thi? co? ng???i go?i tôi vê? gâ?p. Vê? g??p ?ô?ng chi? na?y va? anh ?a? no?i v??i tôi nguyên v?n: “Tôi no?i v??i ?ô?ng chi? va? tâ?t ca? anh em co? m??t ta?i ?ây la? cuô?c chiê?n na?y co? nga?y se? kê?t thu?c, nh?ng không biê?t bao gi?? – 5 n?m, 10 n?m ho??c lâu h?n n??a – nê?u bây gi?? tôi no?i nhiê?u qua? thi? sau na?y kho? ma? nh?? ????c. Vâ?y tôi xin no?i la? ng???i ?a? chê?t ma? ?ô?ng chi? ?a? chôn bên ?ô?i kia tên la? Nguyê?n Viê?t T??, ng???i ti?nh Vi?nh Phu?c, nh?? khi ?â?t n???c hê?t gi??c rô?i thi? thông ba?o du?m Nguyê?n Viê?t T?? ng???i Vi?nh Phu?c, cha?o ?ô?ng chi? va? tâ?t ca? anh em”. No?i xong anh nhâ?n la?i qua? ?a?n pha?o ?i vê? h???ng ?ô?ng b??ng. Mô?t câu no?i ng??n go?n ma? tôi ?a? nh?? h?n 40 n?m.

Trong nh??ng n?m chiê?n ?âu ?? Tr???ng S?n LK5, tôi ?a? chôn nhiê?u ?ô?ng ?ô?i n??a, nh?ng không thê? na?o nh?? hê?t vi? chôn vô?i n?i ?ô?i s??n (mi?) l?ng ?e?o, va?ch nu?i ?ê? ha?nh quân cho ki?p ??n vi?, co?n tr???ng h??p chôn anh T?? thi? tôi không bao gi?? quên vi? n?i ?ây tôi ?? kha? lâu, tôi thuô?c t??ng con suô?i, t??ng va?ch ?a?.

(Trích ??ng lá th? c?a CCB Hu?nh Hoàng Ph??ng g?i cho Trung tâm Thông tin v? li?t s? ngày 31/8/2009)

Câu chuy?n v? ng??i chi?n s? tên Nguy?n Vi?t T? khi ?ó theo mãi trong ký ?c c?a CCB Hu?nh Hoàng Ph??ng nhi?u n?m sau khi chi?n tranh k?t thúc. Chú ?ã tìm ?? m?i cách báo tin v? S? lao ??ng t?nh V?nh Phúc nh?ng h?n 20 n?m qua v?i h?n 20 lá th? g?i ?i v?n không có thông tin tr? l?i.

Xúc ??ng tr??c t?m chân tình

Ngày ??u tháng 8 n?m 2009, khi tình c? ??c bài vi?t Cô gái và hành trình tìm m? li?t s? vi?t trên báo SGGP c?a tác gi? ?oàn Mai H??ng, chú ?ã k?t n?i v?i Trung tâm MARIN.

Tôi khi ?ó nhi?u vi?c l?i ?ang ? Tp.HCM nên có ?? ngh? chú vi?t th? g?i v? Trung tâm ?? tôi hi?u thêm câu chuy?n. Nh?n ???c b?n scan bút tích và n?i dung b?c th? c?a chú Ph??ng k? l?i câu chuy?n và n?i bu?n vì s? im l?ng trong su?t h?n 20 n?m qua c?a S? lao ??ng t?nh V?nh Phúc c?ng nh? thông tin không m?n mà t? phía gia ?ình li?t s? Nguy?n Vi?t T? do các em tình nguy?n viên c?a Trung tâm g?i qua mail, tôi b?n th?n suy ngh?.

Tr? v? Hà N?i, vi?c ??u tiên là tôi g?i cho gia ?ình li?t s? T? qua s? ?i?n tho?i chú Ph??ng cung c?p. Ng??i tôi g?p ??u tiên x?ng là em dâu c?a li?t s? T?. Tôi ch?a h? g?p ng??i ph? n? ?y nh?ng tôi không có thi?n c?m gì khi ng??i ph? n? ?y buông thõng m?t câu: ôi dào, cái ông ?ó c? x? nh? th? không ???c. Tôi ?? ngh? g?p ng??i thân h?n c?a li?t s?. Ng??i th? 2 tôi g?i ?i?n, qua gi?i thi?u tôi bi?t anh là con r? c? c?a li?t s? T?. Anh này c?ng nói luôn: tôi ngh? ??ng ??i nh? th? là không ???c, ch? có tâm gì c?. Tôi l?ng ng??i r?i to ti?ng: th? theo anh thì chú ?y ph?i bán nhà, bán lúa ?i tìm b? anh? Anh cho tôi g?p con gái c?a li?t s?. Anh ta c? kh?ng kh?ng: g?p tôi c?ng ???c vì tôi bi?t và quy?t vi?c này.

Tôi không mu?n m?t th?i gian nên nói h?i to ti?ng: tôi mu?n g?p con gái c?a li?t s?, anh chuy?n máy ngay l?p t?c.

Cu?c trò chuy?n c?a tôi v?i cô con gái l?n c?a li?t s? T? di?n ra ch?ng 10 phút, tôi h?i ch? ?y: m? ch? còn không? còn. Th? 1 tháng nhà ch? h??ng bao nhiêu ti?n ch? ?? c?a chú T?? kho?ng h?n 600.000 ??ng. Gi?ng tr? l?i không vui c?ng không ra bu?n nó c? th? ?, l?nh th? nào ?ó. Tôi không th? di?n t? n?i. Tôi nói rõ ràng m?ch l?c r?ng, có 2 ph??ng án. M?t là n?u gia ?ình s? chú Ph??ng tiêu t?n ti?n c?a gia ?ình thì vui lòng vào ??ng Tháp ?ón chú ?y ?i, t?i ?âu tr? ti?n t?i ?ó. Hai là cung c?p l?i gi?y báo t?, Trung tâm s? h??ng d?n gia ?ình làm vi?c v?i các c? quan ban ngành c?a nhà n??c, tôi tên là…. ??a ch?… s? ?i?n tho?i…. Ngày ?ó là cu?i n?m 2009. Tôi không nh? chính xác.

??u tháng 3 n?m 2010, có d?p vào Tp.HCM, tôi cùng nhóm b?n c?a mình ?ã thuê xe ?ò v? Sa ?éc, ??ng Tháp ?? g?p chú Ph??ng. Ng??i CCB b?ng x??ng b?ng th?t ?y ?ã b?c b?ch cho chúng tôi nhi?u câu chuy?n nh?ng riêng câu chuy?n li?t s? Nguy?n Vi?t T? l?i bùng lên khi?n n??c m?t chú l?ng l? r?i. Ng??i CCB già ?y c? l?ng l? khóc, nu?t n??c m?t. Tôi không dám nhìn lâu. ??u tôi khi ?ó quay quay: ti?n ?âu mà ?i nh?? ?i làm sao? Mình l?i ph?i ?i hay sao? L?n ?i Khe sanh g?n ?ây nh?t ?? làm h?t mu?n ?i vào r?ng r?i. V?t, mu?i, nguy hi?m…Ai lo cho mình, còn b? m? mình n?a ch?. Làm sao, làm sao…

Hà N?i nh?ng ngày tháng n?m, b?n r?n v?i cu?c G?p m?t thân nhân li?t s? vào ngày 9.5.2010 nên tôi có ph?n ?ã quên câu chuy?n c?a chú Ph??ng. Khi nh?n ???c th? chú Ph??ng g?i qua mail thì tôi l?i th?y mình có l?i n?u không giúp chú. Th? chú vi?t: H?ng ?i, nh? Chú ?ã nói v?i Cháu là ??ng quan tâm ??n ng??i s?ng ngh? gì và làm gì, mà hãy tìm cách lo cho ng??i ?ã khu?t ! Tìm ki?m ???c ng??i ??ng c?m trong lãnh ??o t?nh V?nh Phúc và gia ?ình li?t s? T? c?ng gian nan th?t. Cháu ?ã lên ti?ng nh? v?y là ?? r?i, vi?c này Chú c?ng ?ã kêu g?i nhi?u n?m r?i mà. Nên mình t? ch? ??ng thôi H?ng à, n?u c?n thì Cháu liên h? v?i t?nh Bình ??nh và huy?n An Lão nh? giúp ?? và ?? ngh? quy t?p hài c?t li?t s? v? NT LS t?nh Bình ??nh, th? là t?t r?i.

V? kinh phí, nh? Cháu nói c? s? d?ng cho ?oàn ?i, còn ph?n t? Sa ?éc ra Chú s? t? s?p x?p, ? trong này c?ng có nhi?u t?m lòng ?áng quý l?m! Ch? ti?c r?ng, n?u có s? h? tr? c?a Nhà n??c, r?ng kinh phí ?? mua chút quà t?ng ??ng bà con dân t?c, nh?ng con ng??i gi?u tình nhân ái n?i núi r?ng trùng ?i?p ?y...

Khó kh?n ??y nh?ng hãy c? lên ?? giúp Chú ??a Anh T? v? n?i yên ngh? ?àng hoàng, nh?ng chuy?n ?ã qua dù d?u ?n có sâu ??m ??n ?âu thì th?i gian c?ng xóa nhòa và tr? thành ký ?c, nh?ng ??n lúc nào ?ó ký ?c ?y l?i ào ?t tr? v? nh? m?i chuy?n nh? m?i x?y ra ngày hôm qua. Trong chi?n tranh, ?ã có l?n Chú b? pháo n? vùi d?p d??i h?m trú ?n, T? th?n g?n nh? ?ã l?y ???c m?ng s?ng c?a Chú, nh?ng các ??ng ??i còn nhanh h?n ?ã giành gi?t ???c l?i ???c. Và cho ??n hôm nay, còn m?t l?i h?a v?i vong h?n ng??i ??ng ??i mà Chú ch?a th? th?c hi?n ???c, cú day d?t mãi.

(Th? chú Ph??ng g?i ngày 07/06/2010)

Ch? ngh? ng?i gì n?a ch? th?y th??ng chú Ph??ng vô b? b?n. Th??ng l?m. Và toan tính tìm cách ?? có th? giúp chú ?y v? l?i n?i chôn chú T?.

Th? g?i kh?n c?p t?i các c? quan ban ngành c?a V?nh Phúc. Không có h?i âm. Ch? ??ng liên h? bên UBND t?nh thì ???c s? ?i?n tho?i c?a ch? Trinh – ph? trách v?n ?? này. Nh?n ?i?n tho?i câu ??u tiên ch? ?y h?i: Th? bên ch? c?n ti?n à?

Tôi ?ã t?ng làm t?i t?nh V?nh Phúc trong vòng 3 n?m nên r?t bi?t ?ây là t?nh có s? l??ng KCN l?n nh?t mi?n B?c, ti?n ??u t? v? V?nh Phúc hàng n?m c?ng r?t nhi?u, trong s? ?ó có t?p ?oàn PRIME – n?i tôi ph? trách truy?n thông 3 n?m. Nh?n n?i, tôi ch? nói ??n gi?n: ti?n thì ai c?ng c?n nh?ng ch?a ph?i lúc này, tôi mu?n bi?t ý ki?n c?a V?nh Phúc v? vi?c này. À, v?y ch? liên h? v?i ch? Th?c Ph??ng bên S? lao ??ng t?nh V?nh Phúc nhé, bên UB ?ã có công v?n chuy?n sang ?ó và ?? ngh? S? có công v?n tr? l?i cho bên ch? ch? H?ng r?i. (??n bây gi? cái công v?n ?ó c?ng không có). G?i qua S? lao ??ng, ch? Th?c Ph??ng có b?o: bên chúng tôi c?ng liên h? nhi?u l?n r?i mà gia ?ình h? không có ý ki?n nên chúng tôi c?ng không bi?t làm th? nào c?.

Thôi ?ành, vì có ai giao vi?c cho h? ?âu. V?n ?? ? ?ây là ??o ??c, là ??o lý làm ng??i, là tình con ng??i v?i con ng??i. Tôi th?t không th? hi?u t?i sao h? l?i c? x? nh? v?y v?i m?t con ng??i ?ã t?ng hy sinh ?? h? có c?m no áo ?m, có nhà cao c?a r?ng, có ch?c, có quy?n, có ??a v? nh? ngày hôm nay. Càng th?y th??ng chú Ph??ng và nh? hình ?nh khi t?i th?m chú t?i Sa ?éc, ??ng Tháp. Trong chi?n tranh chú ?y là m?t ng??i anh hùng ?ã t?ng chi?n ??u và tiêu di?t ???c nhi?u lính M?. Trong chi?n tranh chú ?y là m?t y s? ?ã t?ng ch?m sóc và c?u s?ng bao ng??i ??ng ??i, ??ng chí. Nay hòa bình l?i s?ng cu?c s?ng bình d? t?i Sa ?éc, ??ng Tháp và luôn hoài ni?m, n?ng tình v?i quá kh?.

Yêu th??ng m?i mi?n, h?i t? v? ?ây

Thông tin v? chuy?n ?i ??ng trên www.nhantimdongdoi.org ?ã nh?n ???c s? chia s? c?a nhi?u thân nhân li?t s?, c?u chi?n binh. S? ti?n ?ng h? tính ??n h?t ngày 5.9.2010 là 6.700.000VND và s? ti?n Trung tâm chi phí cho chuy?n ?i c?ng lên t?i 10.000.000VND (Ch? y?u là chi phí cho ph??ng ti?n di chuy?n). C?m ph?c nh?t là t?m chân tình c?a bà con Bình ??nh. Xem thông tin trên web, bà con ?ã g?i ?i?n và ch? ??ng lo th?c ?n, v?n d?ng cho ?oàn chu?n b? ?i quy t?p.

Sau s? m?t m?i và n?i bu?n tr??c s? vô tình c?a các c? quan ban ngành t?nh V?nh Phúc, tôi nh?n ???c s? chia s? c?a bà con trên m?i mi?n. Chú Ti?n Dân t?i ?à N?ng ?ã giúp Trung tâm nhanh chóng có công v?n t? quân khu 5 v? ??n v?, n?i hy sinh th?c t? c?a li?t s? Nguy?n Vi?t T?.

Chú Lê Công Tâm (s? 4 Lê V?n Chân, Tp. Quy Nh?n)

Gia ?ình chú Lê Công Tâm – cô B?ng lo ?n ng? cho 3 chúng tôi (tôi, NNC Nguy?n Ng?c Hoài và chú Ph??ng), cô Nga, cô Châu, ch? Dung ?óng góp ti?n lo th?c ?n và ?i theo ?oàn.)

Cô Nga (lên r?ng theo m? t? khi 10 tu?i - ng??i Bình ??nh)

Cô Hà Th? Minh Châu - gi?ng viên ?H Quy Nh?n - ng??i Hà N?i

M?y ngày ? Bình ??nh ???c ti?p xúc v?i bà con ? ?ây. Nghe nh?ng câu chuy?n các cô chú k? v? nh?ng n?m tháng “nh?y núi”, nghe nh?ng câu chuy?n v? s? hy sinh c?a thân nhân h? trong chi?n tranh, nghe nh?ng v?t v? gian kh? c?a h? trong vi?c tìm l?i thông tin v? li?t s? c?a gia ?ình. L?i ng?m ngùi. Chi?n tranh kh?c li?t quá, hy sinh nhi?u quá. Sách l?ch s? bao nhiêu cu?n, bút vi?t bao nhiêu m?c c?ng không th? t? h?t. Có ?i m?i th?y ??c l?p hôm nay không th? tính b?ng con s? hy sinh mà là c? t?ng t?ng l?p l?p, con con, cháu cháu, ông cha ?ã ra ?i, là tình c?m ch?t ch?ng n?m này qua n?m khác, th? h? này qua th? h? kia. Tôi thì không bao gi? có th? ngh? chi?n tranh ?ã ch?m d?t. Chi?n tranh v?i tôi còn hi?n di?n trong t?ng c?n nhà, t?ng t?m b?ng t? qu?c ghi công, t?ng t? gi?y báo t?, t?ng di ?nh v?i nh?ng khuôn m?t thanh xuân v?n nguyên c?a ng??i chi?n s?, mãi mãi ra ?i không bao gi? tr? v?.

Chú Ph??ng có k? chuy?n, ch? Tr?n Th? ??c H?nh – ng??i Bình ??nh hi?n ?ang s?ng t?i Tp.HCM – c?ng là m?t trong s? nh?ng ng??i ??u tiên lên ti?ng ?ng h? ti?n và ??ng viên ?oàn trong su?t hành trình c? ?òi ra ga ?? ti?n chú vào Bình ??nh. Nh?t ??nh ph?i ôm chú, nh?t ??nh ph?i nhìn th?y m?t con ng??i ngh?a tình nh? chú. Ch? ?y g?y nh? nh?ng t?i ga thì nh?t ??nh ?òi chú ph?i cho xách hành lý c?a chú ch? không cho chú xách.

Ch?t nghe yêu th??ng r?n ràng. Chi?n tranh có kh?c li?t ?ó nh?ng chính nh?ng linh h?n li?t s? ?ã g?n k?t chúng tôi l?i. T? nh?ng ng??i xa l?, có th? là thân nhân li?t s? nh? tôi, nh? ch? ??c H?nh, ch? Khu?t Minh Hoa, anh ??ng Ng?c To?n, anh Ph?m V?n Hùng, em Nguy?n Tr?ng H?ng, ch? Ninh Th? Minh Nguy?t, chú Nguy?n Hoài S?n, cô Minh Thi – chú Ti?n…có th? không ph?i làm thân nhân li?t s?… nh?ng t?t c? ??u ghi ?n kh?c c?t và hi?u h?n ai h?t s? hy sinh c?a các li?t s? mà m?t lòng mu?n tri ân h?. D?u bi?t r?ng ???ng ?i tìm chú T? gian nan v?t v? g?p gh?nh hi?m tr? nh?ng v?n ?i v?i ni?m tin vào tình ng??i, tình ??ng chí và vong linh li?t s? Nguy?n Vi?t T? s? d?n ???ng cho ?oàn.

Bình ??nh chào ?ón chúng tôi

B? m? tôi m?y ngày tr??c khi tôi ?i Bình ??nh lo l?ng vô ch?ng vì tin bão ? mi?n Trung. M? tôi th??ng con nh?ng c?ng không dám c?n: ?ang bão v?n ?i h? con? Không sao ?âu, có gia ?ình thân nhân li?t s? ? Bình ??nh lo r?i, bão không có t?i ?ó, trong ?ó tr?i n?ng ??p. Lo gì mà m? lo. ?ây không ph?i l?n ??u tôi ?i quy t?p li?t s? nên c?ng ?ã bi?t chu?n b? v?t d?ng cá nhân phòng thân cho mình và chu?n b? c? tinh th?n s? ph?i trèo ?èo l?i su?i, s? ph?i ??i m?t v?i nh?ng nguy hi?m có th? x?y ra nh? v?c sâu, d?c cao, l?c r?ng, m?a l?…

T?i 28.8, NNC Nguy?n Ng?c Hoài và chú Ph??ng ?ã lên tàu. Tôi và ch? có nói v?i nhau là không thông báo gì v? vi?c ch? tham gia ?oàn. B?n thân tôi c?ng tin t??ng ? chú Ph??ng và b?n thân tôi ngh? r?ng vi?c tìm ra n?i chôn chú T? và tìm ra hài c?t chú T? s? r?t ??n gi?n vì có chú Ph??ng ?i cùng. Tôi nh? em Khánh Nguyên – em c?a b?n tôi l?y vé tàu cho chú Ph??ng và ch? Hoài cùng toa. Su?t c? ch?ng ???ng và c? khi t?i Quy Nh?n, chú Ph??ng hoàn toàn không hay bi?t thông tin gì v? ch? Hoài ngoài thông tin ch? Hoài là ch? c?a tôi ?i cùng ?oàn.

Thay vì ?i tàu nh? d? tính. Tôi ?ã mua 02 vé cho tôi và anh Tr?nh Phú S?n bên báo QDND, ??n cu?i ngày ?i, anh S?n không ?i ???c nên tôi ?ành tr? vé tàu ?i máy bay vào th?ng Quy Nh?n. 11h ngày 29.8.2010, c? 3 chúng tôi (chú Ph??ng, ch? Hoài, tôi) ?ã ???c chú Lê Công Tâm ?ón v? nhà. T?i ?ó, nhà chú Tâm vui l?m, bà con chòm xóm t?i h?i th?m chia s?. Mãi ??n g?n 11h, chúng tôi m?i ?i ng? ???c.

5h sáng ngày 31 tháng 8 n?m 2010, c? ?oàn xu?t phát t? nhà chú Lê Công Tâm (s? 4 Lê V?n Chân, Tp. Quy Nh?n), xe du l?ch 12 ch? n? máy qua Phù M?, B?ng S?n qua nhi?u con ???ng ??a danh mà tôi không th? nh? h?t. ??n An Lão, ?oàn b? sung thêm em Nguy?n Th? Thúy H?ng là tình nguy?n viên c?a Trung tâm hi?n là giáo viên t?i Hoài Ân. 8h30 sáng c? ?oàn có m?t t?i huy?n ??i An Lão.

Làm vi?c v?i huy?n ??i An Lão sáng 30.8.2010

Tôi v?n b? nh?n nh?m. Anh ch? nhi?m chính tr? sau khi nghe gi?i thi?u là vào vi?c luôn: gia ?ình anh bí th? huy?n ?y có ng??i là li?t s? ch?a tìm ???c, nh? H?ng giúp. L?i ph?i ?ính chính thông tin: tôi là Ngô Th? Thúy H?ng, tôi ?ã chuy?n công v?n t?i BCH quân s? t?nh Bình ??nh và tôi bi?t h? ?ã chuy?n c? công v?n ?ó cho huy?n ??i An Lão, tôi có tên có h? ?àng hoàng không hi?u sao anh l?i nh?m l?n th?. Mong anh ??ng nh?m l?n thêm n?a.

Sau kho?ng 30 phút làm vi?c v?i huy?n ??i An Lão, tôi có trong tay danh sách h?n 200 li?t s? s? 2 hy sinh t?i An Lão. B?n ghi trên gi?y m?, c? rich, nham nh? vài ch?. Nhìn th?y mà xót c? ru?t gan. Huy?n ??i phân công anh ?u ng??i dân t?c H’rê và anh Niêm ng??i dân t?c Bana ?i cùng giúp ?oàn. T?i huy?n ??i, có thêm anh Khoa, anh Tín – ng??i dân t?c là h?c trò c?a chú Tâm theo ph? giúp.

Tôi v?a ra kh?i h?i tr??ng c?a huy?n ??i, có m?t ng??i ?àn ông ti?n t?i ch?p tay: nam mô a di ?à ph?t. Tr?i ?, tôi ph?i tránh ngay và nói luôn: xin l?i anh nh?m r?i, anh tránh ra cho tôi ?i v?i.

Ch?y ra t?i ô tô, ng??i ?àn ông ?y v?n ?i theo. Kh? quá, tôi nói v?i anh là anh nh?m ng??i r?i. Ng??i ?àn ông v?n chìa gi?y báo t?, di ?nh ra. Nh? cô giúp ?âu c?ng là ??ng ??i thôi.

Tôi im l?ng không nói gì thêm. Anh ta níu ô c?a kính: tôi nh?m th? nào ???c, cái m?t cô th? kia tôi nh?m làm sao, cô không giúp thì thôi ch? tôi nh?m làm sao mà nh?m.

Ch? mong m?i ng??i lên ô tô th?t mau ?? ô tô ?i cho nhanh.

???ng ?i hi?m tr?…

H?n 9h, ?oàn c?ng ra kh?i huy?n ??i An Lão nh?m h??ng ???ng 629 ?i. Th? tr?n huy?n An Lão lèo tèo vài ba c?a hàng bán t?p hóa. ???ng nh?. Nhà c?a c? k? gi?ng h?t ph? huy?n quê N?i tôi ? Tr?c Cát, Nam ??nh nh?ng n?m tôi còn bé. H?t th? tr?n là b?t ??u ?o?n ???ng ?èo d?c.

H?n 11h thì xe 12 ch? chú Tâm thuê t?i Quy Nh?n không th? ?i ???c, mùi khét l?t nh? b? bó phanh. M?i ng??i xu?ng ?i b?, riêng cô Châu – cô gái Hà N?i g?c, n?m 1978 theo phân công c?a Nhà n??c vào làm gi?ng viên c?a ??i h?c Quy Nh?n c? ng?i trên xe. M?i ng??i ?i tr??c. Riêng tôi thì c?nh giác h?n. Tôi luôn s? ?ói nên nh? th?m: không ?i xa, c? g?n xe mà ?i, ng? nh? có làm sao thì còn có cái mà ?n. Tr?a trên ??nh d?c, n?ng không gay g?t l?m, nhìn xu?ng bao la màu xanh c?a núi r?ng trùng ?i?p, nhìn lên là tr?i xanh th?m th?m. Mây ??ng ngay trên ??u. ??ng ?ó và tôi nh? l?i cái c?nh ô tô leo lên ??nh ?èo Pha – ?in (t?nh ?i?n Biên) n?m ngoái.

Em H?ng ?i t?t l?i ch? tôi. 2 ch? em ng?i ngay trên ??nh ?èo ven v? ???ng m?i ?? bê tong. Kho?ng 15 phút sau th?y anh lái xe g?i chú Tâm quay l?i và t? ch?i ?i ti?p. Chú Tâm ph?i liên h? v? huy?n ??i nh? thuê xe t?i Chi?n th?ng 2 c?u vào. H?n 1h sau, chi?c xe t?i 2 c?u c?ng vào t?i ch? chúng tôi.

Xe t?i Chi?n Th?ng vào thay cho chi?c xe du l?ch 12 t? Quy Nh?n

Ôi, m? ?i, m?i ng??i ph?i bám vào thành ô tô leo lên xe. Tôi ???c nh??ng ng?i ca bin nh?ng tôi ?ã t? ch?i. Th?c ?n, võng, màn, t?ng, ?? ??c ???c chuy?n sang xe t?i. Ngoài em lái xe, em ph? xe, cô Châu ng?i trên ca bin. 2 anh huy?n ??i, anh Khoa ng?i trên nóc ca bin, còn l?i t?t c? ??ng trong thùng xe.

Tôi b? m?t, say xe. Ph?n vì c?ng th?ng, ph?n vì n?ng nên tôi c? x?u d?n và l?m ?i. Nôn khan liên t?c. Cô Nga cho ng?m m?t lo?i gì ?ó ng?t ng?t, cay cay. Sau này tôi bi?t là tr? tim. N?ng chính ng? nh? thiêu nh? ??t, ???ng thì hun hút, hi?m tr?, d?c d?ng ng??c. Tôi c? l?m r?m kh?n ai ?ó phù h? cho tôi v?i, tay thì liên t?c s? vào h?t b? ?? th?y Huy?n Di?u cho, cô Nga thì liên t?c ??c kinh c?u nguy?n, Hoài thì nói váng lên: ?ây là tài s?n qu?c gia ??y nhé. M?t ai c?ng c?ng th?ng. T?t c? ng??i trong thùng xe ??u ??ng ? t? th? 2 chân gi?ng ra, 2 tay bíu ch?t vào thành xe. Tôi ng?i l?m ? góc thùng xe, cô Nga ph?i b?m huy?t, liên t?c cho thu?c tr? tim vào m?m tôi. Khi tôi th?y ?n có th? ??ng lên ???c thì ôi m? tôi. ???ng ?èo d?ng ??ng, cây r?ng nham nh?, có ch? b? cháy r?i. H?t cái d?c này t?i các d?c khác c? liên ti?p tr??c m?t. Thi tho?ng tôi nhìn th?y nh?ng cây d??ng x? cao to nh? cây cau. R?ng nguyên sinh còn nguyên nh?ng g?c cây r?ng to ??n vài ng??i ôm. Vài mái chòi t?m b? c?a th? làm ???ng ven ???ng ?èo. Tuy?t ch?a th?y bóng dáng b?n làng ?âu c?.

Có l? là h?n 3h chi?u, xe vào ??n thôn. Tôi t??ng ?ã t?i n?i ch? mong leo xu?ng. Nh?ng m?i ng??i l?i l?c t?c ?i ti?p. Thôn nh? ?y n?m ngay trên ???ng d?c, có vài ba nóc nhà c?a ng??i dân t?c H’rê. Nó không khác m?y nóc nhà dân t?c trong làng Cát, Khe Sanh, H??ng Hóa, Qu?ng Tr?. Lèo tèo, bu?n hiu h?t.

H?t ???ng ?èo d?c bê tong là t?i ???ng ?èo ??t. Xe b? l?y không ?i ???c. Bánh lún sâu h?n n?a mét. Em lái xe và c?u ph? ph?i dùng x?ng, và cu?c ?i quy t?p ?ào b?i xúc ??t lên. M?i ng??i ph?i t?p trung s?c l?c ?? ??y xe. Chú Ph??ng thì th? th?n ?i b?, vào ra mãi m?t khúc cua. Nhòm, ngó t?i ngó lui, r?i l?i ?i ra. H?n 30 phút loay hoay, may có m?t chi?n xe t?i ng??c chi?u vào ch? ?á có xích móc kéo xe ra kh?i ch? l?y. ?i h?t con d?c l?y l?i ?ó là t?i b?n thôn 2, xã An Toàn, huy?n An Lão, t?nh Bình ??nh lúc 16h30 ngày 30 tháng 8 n?m 2010.

Thôn hai có kho?ng 40 nóc nhà c?a bà con dân t?c. Qua con su?i nh?, chúng tôi t?p k?t là tr??ng ti?u h?c An Toàn.

Nói là tr??ng nh?ng ?úng nh? trên phim v? ?? tài mi?n núi. Tr??ng tr?ng h? tr?ng hoác. Ch?a ??n ngày khai tr??ng nên không có th?y c?ng ch? có trò, c?a phòng h?c khóa trái.

Chúng tôi t?p k?t ?? ??c ngay hè c?a phòng h?c. 6 hòn ?á kê thành 2 cái b?p. C?i khô ??y r?ng. C?m no say là lúc chi?u ch?ng v?ng. R?ng núi yên bình. M?i ng??i ra su?i t?m. Già làng tr??ng b?n h?n mà không vào nên ?oàn ?i ng? s?m ?? l?y s?c cho ngày mai. Cô Châu, cô Dung, ch? Nga m?i ng??i m?t cái võng, chú Ph??ng, chú Tâm chui vào m?t mùng, m?y anh huy?n ??i tìm ???ng xu?ng b?n ng? nh?. Tôi là ?m áp nh?t nh? có cái mùng ch?p c?a chú Tâm và t?m t?ng c?a chú Ph??ng cho m??n.

5h sáng ngày 31.8.2010, m?i ng??i l?c t?c d?y th?i c?m ?n và n?m mang theo. M?i ng??i m?t v?t c?m, chai n??c. B?n c? m?t anh dân t?c d?t ?oàn ?i. Tr??c khi ?i, ?oàn còn t?ng quà cho dân b?n t?i thôn 2. Quà là qu?n áo m?i do v? chú Ph??ng chu?n b? t? Sa ?éc mang ra và 4 thùng m? tôm chú Tâm mua.

R?ng núi âm u, ng??i x?a ch? l?i

N?ng h?ng h?ng trên tri?n núi, s??ng còn ch?a k?p tan, ?oàn lên ???ng. Tôi v? ngay cây g?y d?c ???ng ?? có cái mà d?a khi leo nói. Nh?c em H?ng và m?i ng??i tìm thêm cây r?ng làm g?y.

Vì có kinh nghi?m nên tôi ?ã mang theo ngoài cao, là chai DEP ch?ng v?t và áo m?a phòng khi tr?i m?a. R?ng r?m r?p h?n r?ng ? Khe Sanh. C? ?oàn hành quân t? thôn 2 t? lúc 6h. C? n?i nhau, l?m l?i ?i. Tôi ?i cùng nhóm cô Châu, chú Ph??ng, chú Tâm. Cô Châu ?i tr??c sau thì t?t l?i. Không ph?i tôi không mu?n ??i cô nh?ng d?ng l?i là v?t r?ng có c? h?i nh?y vào ng??i ngay nên tôi c? ph?i c? g?ng ?i ??u chân. ???ng giao liên x?a c?a b? ??i n?i t? An Lão sang An Vinh nên c?ng ít ng??i qua l?i. R?ng ?i nhi?u thành l?i mòn nh?ng bao n?m b? ??i không ?i n?a, dân b?n thi tho?ng ?i nên cây c?ng lan ra h?t. Tôi ph?i l?y g?y v?ch l?i và dò ???ng mà ?i.

Cô Châu không quen ?i ???ng d?c nên th? h?n h?n. ?ã có lúc, tôi ngh? khéo không ph?i ??a cô ?y xu?ng l?i b?n vì ch?ng bi?t ???ng còn bao xa. Sau cô c?ng quen và tôi c?ng b?t lo h?n. Chú Ph??ng thì c?ng th? d?c. M?t m?t m?i l?m. Lên h?t m?t con d?c, nhìn ra là ??ng c? hoa may b?t ngàn. Chú Ph??ng m?t quá t?t l?i. Cô Châu c? í ?i: anh Ph??ng ?i, anh c? lên n?u không b?n em l?i ?i tìm anh nh? anh tìm anh T? thì ch?t. Tôi c?ng m?t nh?ng ??ng c? hoa m?t ??p quá, n?ng m?i lên chi?u r?i ??p tê ng??i. M?i ng??i c? ??ng viên nhau, kéo nhau ?i. Qua ??ng c? lau là t?i khu ?á b?ng, có dòng su?i róc rách.

Ch? hi?u sao chú Tâm c? nh?t ??nh ?ây là chôn chú T? và nh?t nh?t kh?ng ??nh. Chú Ph??ng c? l?c ??u: không ph?i không ph?i.

?oàn l?i ti?p t?c ?i sâu vào bên trong. Nhìn xu?ng d??i có ??ng lúa c?a ng??i dân t?c, chú Tâm l?i nh?t nh?t: ?ây r?i, chú Ph??ng l?i l?c ??u. L?i leo ti?p, men theo con su?i trèo lên ti?p.

Tôi h?t h?i ?? ?i theo ?oàn và b?t ??u th?y hoang mang. Chú Ph??ng ?i vào sâu trong r?i ng??c ra: không ph?i khu v?c này.

Huy?n ??i thì l?c ??u ngao ngán vì không bi?t là n?i nào, anh dân t?c ch? ???ng t?i khu v?c ?á b?ng thì bi?n ?i ?âu m?t.

Ai c?ng m?t. ??ng mãi m?t ch? s? v?t, ?oàn l?i ?i ti?p. ?ang ?i thì tôi m?t quá, tôi không ?i n?a, tôi hét m?i ng??i ??ng l?i cùng, ??t l?a lên mà ?u?i v?t ch? ?ói quá r?i, m?t quá r?i không ?i n?a ?âu.

Ch?n ch? b?ng b?ng, gom c?i l?i. Ánh l?a b?p bùng. M?i ng??i m?t tâm tr?ng. Hoài nói ai ?ó l?y h??ng ra th?p. L?m r?m kh?n. Ki?n bu ?en chân ch?. Tôi ph?i l?y l?a h?ho ?u?i ki?n. Ki?n r?ng to kinh kh?ng, bu nhanh. C?ng th?ng. Hoài v?n l?m r?m kh?n m?t mình.

Kho?ng h?n 15 phút. Hoài v?a v? b?n ?? v?a g?i chú Ph??ng l?i nói: Ls nói v?i chú là chú ?y không ch?t ? ?ây, chú ?y ch?t cách ?ây 2km c? theo h??ng Tây Nam mà ?i. Cháu có h?i là cháu không bi?t h??ng chú ?y nói là th? thì men theo con su?i. Chú ?y nói chú ?y khi ch?t r?t ?au b?ng và ê ?m c? ng??i, chú ?y ch?t trên ng??i m?c qu?n c?c, áo dài tay, n?m trên võng, võng m?c vào 2 c?t chòi, qu? ??n d?ng d??i chân c?t d??i chân. Chú ?y ch?t khi 26,27 tu?i, nhà có 7 anh em, có 6 trai và 1 gái. Chú ?y cao kho?ng 1,7 ho?c h?n 1 chút khuôn m?t dài

Chú Ph??ng ng?c nhiên: ?úng quá, quá ?úng r?i.

C? ?oàn h? h?i ??nh ?i luôn nh?ng cô Nga ?? ngh? nên ?n ?? có s?c ?i ti?p. B?a c?m có c?m n?m, d?a leo, tôm rim ???c ?n trong kho?ng 10 phút. ?oàn l?i ng??c ???ng l?i theo ch? d?n. Hoài ?i ??u, nhanh l?m. Tôi nhóm gi?a, chú Ph??ng và chú Tâm v?n ?i sau cùng.

Theo tay trái, t?t xu?ng n??ng s?n c?a bà con dân t?c. T?t mãi, t?t mãi. Tôi ch? s? không có ?i?m b?u víu vào thì lao xu?ng v?c b?t c? lúc nào. Qua n??ng s?n là t?t h?n xu?ng khu v?c khác, r?ng r?m r?p. C? t?t xu?ng, chúi h?t ??u xu?ng mà ?i. Men theo ???ng ?i là nh?ng cái b?y thú c?a ng??i dân t?c làm r?t công phu, ch? ??ng nh? là gãy chân luôn. Có chú sóc nh? v??ng b?y b?m x??ng, ch?t ?? ?? ngay d??i chân tôi ?i. Tr?n tr??t nh?ng không dám bám vào phía bên tay ph?i vì s? quàng ph?i b?y c?a dân t?c. Kh? thân tôi, khi ra kh?i khu v?c tri?n su?i trên cao tr??c, ?ôi giày c?a tôi b? há mõm, l?ng ch?ng, tôi không th? ?i n?i. V? anh dân t?c b?t b? dép ra cho m??n. ?ôi tông Lào c?a anh dân t?c ?ã báo h?i tôi khi ? ?o?n tr??t d?c. H?t kho?ng r?ng d?c, su?i róc rách tr??c m?t, tôi b? tr??t ngã chúi xu?ng. Tôi t??ng tôi không còn c? h?i v? l?i n?a. Tôi hoa h?t c? m?t. Ch? c?n chút n?a là ??u tôi ??p vào vách ?á.

Xu?ng su?i. Ai c?ng khát n??c. D?ng l?i l?y v? chai ch?t n??c su?i u?ng. Lúc ??u tôi còn ng?n ng?i, m?i ng??i cùng u?ng, anh b?n huy?n ??i b?o: c? u?ng ?i không sao ?âu. Mãi sau khi chú Ph??ng t?i, th?y chú u?ng tôi m?i dám u?ng. Men theo con su?i, kho?ng ??t tr?ng tr??c m?t kia r?i. O?p, tôi l?i b? th?t vào v?ng l?y. Anh b?n huy?n ??i ph?i b? ?? sang bên su?i, quay l?i kéo tôi kh?i ??ng l?y ?ó.

Hoài ??ng ngay bên su?i: chú Ph??ng ?âu? En không bi?t, có l? là sau em ??y.

Hoài ?i ??n ??u tiên, ti?p là ch? Dung, cô Nga, cô Châu, anh Niêm huy?n ??i, anh ?u huy?n ??i, anh Tín và tôi. Chú Ph??ng có l? là ng??i sau cùng. Hoài kéo chú Ph??ng sang su?i: chú ?i chú nhìn xem có ph?i ??n v? chú ? kia, khu v?c này là n?i chôn chú T? không?

Chú Ph??ng ? lên, r?i n?c n?: ôi ?ây r?i, ??n v? tôi ? ?ây này, ôi ôi. R?i l?p c?p l?y kính ra ?eo. C? ?oàn khóc ? lên theo. Tôi v?i vàng l?y ?i?n tho?i g?i cho cô Thi.

M?y anh huy?n ??i ?ã kéo nhau ?i ch?t cành cây làm lán che t?m n?ng cho m?i ng??i ng?i. Chú Ph??ng trèo lên qu? ??i bên c?nh ?? nhìn sang n?i doanh tr?i c?.

Hi?n tr?ng khu ??t khi ch?a ?ào xúc

Trên khu ??t b?ng ???c xem là n?i chôn chú T? có 1 cái cây to ??. Có l? là lâu l?m r?i nên nó b? l?a ra.

M?i ng??i ngh? ng?i vài phút ?? chu?n b? ?ào b?i.

Thân xác chú n?i ?âu?

Chú Ph??ng ?i t?i ?i lui, m?i ng??i c?ng tham gia tìm ki?m cùng. Ch? nào nghi v?n có hai c?c ?á ??u g?i chú Ph??ng l?i. Chú Ph??ng b?n th?n ng??i nhìn ngó r?i l?c ??u. H?i ch? nào, chú nh? ?i, ch? nh? là c? khu này này.

Chú Lê Công Tâm lên h??ng bày hoa qu?, kh?n vái. Sau m?t h?i thì c?ng quy?t ??nh ?ào. ??t ?ào lên ?úng nh? trong th? chú Ph??ng vi?t: ?á s?i. ?ào hai ?i?m, r?i ba ?i?m. Tôi nói chú Ph??ng c?n lên ?úng n?i chú ?óng quân và xác ??nh l?i ?i?m. Tr??c ?ó, ch? Hoài có m?i vong chú T? nh?p vào cô Nga. Cô Nga ch? khóc, n??c m?t trào ra, không nói không r?ng. Chú Ph??ng ch?y l?i, n??c m?t cô Nga l?i trào ra, tôi bu?t mi?ng h?i: chú có ? ?ây không, l?c ??u r?i cô Nga t?nh l?i.

Tôi không hi?u, khi tôi h?i, cô Nga l?c ??u có chú Ph??ng, em H?ng nhìn th?y và nghe rõ. Tôi nói chú Ph??ng v? l?i n?i ?óng quân c?. Chú l?i su?i trèo sang và leo lên cao. Kho?ng 5 phút sau chú quay ra. Vào th?i ?i?m ?ó, Hoài nói tôi: có xe xúc kia, em cho xe xúc ?i.

Ngay khi t?i khu v?c b?ng này m?i ng??i ?ã cùng ? lên: hóa ra là ???ng hôm qua mình ?i qua ?ây. Chi?c xe ?i làm ???ng ngay ? ?ó. Tôi nh? chú Tâm ?i th??ng l??ng giúp. Khi chú Ph??ng sang tôi b?o chú Ph??ng: cháu cho xe ?i vào múc thôi, ch? th? này ?ào có mà hàng tháng không th? h?t. Chú Ph??ng m?u máo: ti?n ?âu ra h? cháu, t?n ti?n l?m, không th? nào. Tôi c??ng quy?t: bao nhiêu c?ng ph?i múc, ch? có ph??ng án múc h?t khu v?c này lên thôi. Xe ?i t?t xu?ng vào khu v?c b?ng. ??a hình n?i ?ây là vùng lòng ch?o, b?n b? là ??i d?c, ch? có khu b?ng theo trí nh? c?a chú Ph??ng là n?i chôn chú T?.

T? m?t ???ng bê tông ?èo d?c t?t xu?ng khu v?c này c?ng ch?ng 3m – 4m, v?t qua là con su?i nh?. Khi xe ?i ?ang vào, Hoài ?ã nói v?i tôi: cho xe ?i vào cho an tâm thôi nh?ng theo ch? thì li?t s? không còn ? ?ây r?i, có th? dòng su?i này, dòng su?i m?i phát sinh nó bên l? bên b?i tr?i li?t s? lên và khi có l? nó cu?n m?t em ?.

H?n 1h ??ng h?, xe xúc ho?t ??ng liên t?c, h?n 500m² ??t ???c xúc lên t? t?i. C? khu v?c b? xáo tr?n, ??t ?á ng?n ngang. Tôi bàng hoàng. Chú Ph??ng và ch? Hoài bình t?nh h?n. Chú Ph??ng b?o: thôi, anh T? ?i ra bi?n r?i.

Còn bao nhiêu h??ng, c? ?oàn l?y ra h?t. Chú Ph??ng, chú Tâm th?p h??ng, chú Ph??ng kh?n: tôi ?ã tr?n v?n tình ngh?a v?i anh r?i, anh T? ?. Tôi v? l?i ?ây. Mong anh chóng siêu thoát.

Nghe chú Ph??ng nói v?y, th?y chú b?t c?ng th?ng và r?t bình t?nh nên tôi an lòng.

Không theo ???ng c? mà m?i ng??i leo th?ng lên ch? xe ?i v?a vào. Ng? h?t ng??i ra vì ch? này cách ch? xe l?y chi?u qua ch?ng 50m, và ?úng n?i chú Ph??ng c? ngó ra, nhòm vào mà không nh?n ra ???c t? ngay chi?u hôm qua.

C? ?oàn ng?i ch? chú Tâm và cô Nga vào l?i thôn 2 thu d?n ?? ??c và theo ô tô t?i quay ra ?ón.

Trò chuy?n v?i m?y em thanh niên – ng??i giúp vi?c ?i?u khi?n máy xúc. Các em ?y tò mò h?i chuy?n. Còn bao nhiêu l??ng th?c mang theo, c? ?oàn mang ra h?t ?? làm b?a liên hoan t?i ch?.

?êm trong nhà khách huy?n ?y

Xe ra, m?i ng??i l?i l?c t?c kéo nhau trèo lên thùng xe, nóc cabin và cabin. Tôi v?n t? ch?i ng?i trong cabin. Su?t d?c ???ng ra, m?i ng??i ??u tr? l?i tr?ng thái c?ng th?ng c?a lúc xe vào vì ???ng tr? ra nguy hi?m h?n. Tr?i ch?ng v?ng r?i t?i d?n t?i d?n. Sáng hôm qua là s??ng mù bò trên ??nh núi, tri?n d?c. Chi?u t?i tr? v? là s??ng gi?ng kh?p n?i, r?ng cây chìm trong s??ng t?i. Vài ba ánh ?èn le lói c?a th? làm ???ng. H? th?y xe qua thì ào ra v?y v?y tay.

Tôi ?ã ?i qua r?t nhi?u ???ng ?èo d?c, c?ng ?ã hét lên nhi?u l?n vì t??ng xe không ki?m soát n?i nh?ng n?i con ???ng d?c này, tôi không còn c?m giác và c?ng không th? hét lên mà ch? bi?t im l?ng và l?m r?m kh?n phù h? cho tôi v?i. H?t con d?c này t?i con d?c khác, h?t vách d?ng này t?i vách d?ng khác. Liên ti?p. Kho?ng 19h30, ?oàn v? t?i huy?n ??i An Lão. Ch? ??n khi th?y ánh sáng c?a th? tr?n An Lão tôi m?i th? ??u ra ???c.

L?i l?c t?c chuy?n ??. Chú Tâm, chú Ph??ng t?m t?i huy?n ??i. Còn tôi và m?i ng??i thay nhau v? nhà b?n ch? Dung ??i di?n huy?n ??i t?m. N??c l?nh ng?t mà v?n c? ph?i t?m. Tr? l?i huy?n ??i, ng??i ?àn ông hôm tr??c l?i: Nam mô a ?i ?à ph?t, cô có kh?e không. Mình không kìm ch? ???c, g?t ?m lên: tôi ?ã nói anh r?i, anh nh?m ng??i r?i, anh làm ?n ??ng làm phi?n tôi, tôi ?ang m?t l?m.

Chú Tâm g?i nhà b?p làm th?t 3 con gà ?? m?i huy?n ??i. M?i ng??i trong ?oàn ?ói quá nên l?y s?n (khoai m?) bà con dân t?c cho ra lu?c ?n tr??c. Trong b?p, m?i ng??i m?i bàn tán v? ng??i ?àn ông c? xá dài tôi. Ngh? c?ng t?i cho anh ta, trên gi?y báo t? ch? ghi chung chung là hy sinh t?i An Lão, Bình ??nh và do BCH quân s? t?nh Thái Bình báo t? sau 1975. Theo kinh nghi?m c?a tôi thì thông tin trên t? gi?y báo t? hoàn toàn không chính xác. Vài n?m tr??c anh ta ?ã ra H?i D??ng, th?y Liên ?ã phán b? anh ta hy sinh ? An Lão và v? cho anh ta m?t cái s? ??. Anh ta tìm mãi không ra g?i l?i thì th?y Liên m?ng x?i x?i: mày ngu th?, có b? mày mà mày mày tìm không ra thì ch?t ?i, th?ng ngu, th?ng ngu. Th?y t?i quá, c?ng mu?n phân tích gi?i thích cho anh ta hi?u nh?ng ng??i ?àn ông ?y c?ng ? tr?ng thái n?a t?nh n?a mê, ng??i không phân bi?t n?i thì có gi?i thích th? nào, h??ng d?n th? nào c?ng u u, mê mê.

Chúng tôi t? mua ?? ?n, t? thuê ng??i n?u, m?i huy?n ??i tham gia ?? c?m ?n và báo cáo. Có câu nói c?a chú Tâm mà tôi nh? mãi: th?c ra ?ây là công vi?c c?a các anh nh?ng vì th??ng nh? ??ng ??i nên chúng tôi ph?i làm thay cho các anh. Dù sao c?ng c?m ?n s? giúp ?? c?a các anh. Chú Ph??ng thì ch? ?? ngh? là trong nh?ng bu?i l? c?a huy?n ??i v? s? hy sinh c?a các anh hùng li?t s? t?i An Lão mong các anh nói ??n tên anh T?.

H?n 10h, tôi, ch? Hoài, ch? Dung, cô Châu, cô Nga, em H?ng kéo nhau sang nhà khách huy?n ?y ng?. G?i là nhà khách nh?ng th?c t? là h?i tr??ng. B? ??i bê gi??ng cá nhân, m?c s?n mùng cá nhân quân ??i cho. 6h sáng 1.9.2010, xe khách 12 ch? thuê t? huy?n ??i An Lão ch? chúng tôi ng??c ra Tp. Quy Nh?n, t?i ngã 3 M? Thành, huy?n Hoài Ân, ?oàn t?m bi?t em H?ng.

H?n 10h, ?oàn v?i t?i nhà chú Tâm. Tôi quá m?t nên không ?n không u?ng, n?m v?t ra ng?. Chi?u t?i mu?n chú Lê Công Tâm t? ch?c m?t b?a ti?c nh? ?? m?i ng??i trong ?oàn có c? h?i trò chuy?n v?i nhau. Sau khi ?n xong c? ?oàn l?i kéo nhau v? nhà chú. L?i nh?ng câu chuy?n v? tìm li?t s?, tìm chú T?, chi?n tranh. H?n 11h ?êm, chúng tôi m?i chia tay nhau ?? mai ch? Hoài v? l?i Tp.HCM, tôi v? l?i Hà N?i, chú Ph??ng ra Qu?ng Ngãi th?m quê.

Hành trình tìm li?t s? Nguy?n Vi?t T? khép l?i, tôi ?ã th?c hi?n ???c l?i h?a c?a mình, chú Ph??ng c?ng c?m th?y thanh th?n h?n.

V? thanh

H?n 3h ??ng h? ng?i ch? ? sân bay Phù Cát, Bình ??nh. Tôi suy ngh? mãi v? vi?c tìm chú T?.

Thiên tai ?ã mang hài c?t chú ?i r?i nh?ng rõ ràng linh h?n chú v?n còn n?i ?ó. N?i ?èo mây hút gió cô qu?nh, linh h?n chú m?t mình v?i núi r?ng Tr??ng S?n. Nh? l?i l?i bài hát Mi?n xa th?m c?a chú ??c Tr?nh mà tôi ?ã l?a ch?n làm ca khúc chính cho ?ài t??ng ni?m LSVN tr?c tuy?n www.lietsivietnam.org: “ …?i tìm nhau su?t chi?u dài ??t n??c. ?i tìm nhau ?? mãi mãi không v?…” l?i th?y ng?m ngùi th??ng c?m. Thân xác r?i s? v? v?i cát b?i, s? hóa thân vào bao la c?a núi r?ng trùng ?i?p, c?a ??t m? bao dung nh?ng linh h?n thì còn mãi. Tôi nh? l?i t?t c? cung ???ng ?ã ?i qua, nh?ng hình ?nh trùng ?i?p c?a Tr??ng S?n hùng v?, nh?ng hình ?nh c?a bà con dân t?c n?i con ???ng chi?n l??c n?i t? huy?n An Lão, Bình ??nh ?i sang Kbang c?a Gia Lai và nh? th?m: s? ph?i c? g?ng hoàn thi?n nhanh h?n n?a ?ài t??ng ni?m LSVN tr?c tuy?n ?? có n?i tôn vinh các anh hùng li?t s?. Có th? 1 n?m, 2 n?m hay nhi?u n?m n?a thân nhân li?t s? m?i hi?u giá tr? nhân v?n c?a ?ài t??ng ni?m, m?i hi?u r?ng vi?c tìm thân xác li?t s? là quan tr?ng nh?ng quan tr?ng h?n là vi?c không ch?m sóc ph?n linh h?n cho li?t s?.

Sau chuy?n ?i này, tôi c?ng th?m thía h?n và t??ng t?n h?n nh?ng ?i?u tôi c?n ph?i làm trong th?i gian t?i. Con ???ng mà chúng tôi – nh?ng thành viên c?a Trung tâm ?ang ?i mang thêm m?t s? m?nh m?i. S? m?nh c?a nh?ng ng??i phát l? con ???ng khai sáng. Ánh sáng c?a ni?m tin, ánh sáng c?a tình ng??i, ánh sáng c?a s? tri ân, ánh sáng n?i li?n quá kh? và hi?n t?i. Ánh sáng c?a hai b? yêu th??ng.

Hà N?i, 16h ngày 14/09/2010

Ngô Th? Thúy H?ng

Ý ki?n c?a NNC Nguy?n Ng?c Hoài

Tôi r?t là c?m ph?c chú Ph??ng và mu?n làm m?t cái gì ?ó ?? có th? giúp chú Ph??ng. Tuy nhiên tôi có h?n ch? là ph?i qua thân nhân, tôi m?i có th? ti?p c?n ???c li?t s?.

Tr??ng h?p c?a li?t s? T? thì r?t ??c bi?t, tôi ngh? là xu?t phát t? t?m lòng c?a chú Ph??ng dù khi s?ng không bi?t nhau nh?ng là ng??i chôn chú T? . M?y ch?c n?m qua ?i, chú ?y không bao gi? nguôi ngoai, lúc nào c?ng suy ngh? tr?n tr? tìm chú T?. Chính vì ni?m th??ng n?i nh? ?ó, s? day d?t ?ó thì linh h?n c?a chú T? ? th? gi?i bên kia c?ng t? t??ng nên khi tôi m?i thì chú T? xu?t hi?n.

V?y thì có nh?t thi?t ph?i tìm m? không, v?y thì ls T? b? trôi hài c?t thì linh h?n có ? ?ó hay không? Cái hi?u c?a tôi ch?a ch?c ?ã ?úng, c?n ph?i ???c nghiên c?u thêm. Nh?ng b?ng tr?i nghi?m th?c t?, theo tôi thì vi?c m?i linh h?n và linh h?n có xu?t hi?n hay không gi?ng nh? vi?c tôi áp vong, ho?c m?i ng??i âm v?. Không có hài c?t ? ?ó linh h?n h? v?n xu?t hi?n. H? ch?t ?i, linh h?n và thân xác tách d?i nhau. Khi mình c?n tìm hài c?t, linh h?n h? c?ng xu?t hi?n ?? h? tr?.

Cái quan tr?ng nh?t là ng??i ta không quên nhau. Cái tình con ng??i là quan tr?ng ch? không ph?i là b?ng m?i giá ph?i tìm hài c?t. Ng??i ch?t ch? s? ng??i s?ng lãng quên h?.

L?i c?m ?n c?a CCB Hu?nh Hoàng Ph??ng

Tôi là Hu?nh Hoàng Ph??ng có ít l?i c?m ?n mu?n g?i t?i quí ??c gi? c?a www.nhantimdongdoi.org

Sau khi lá th? tôi ???c Trung tâm MARIN ??ng t?i trên www.nhantimdongdoi.org. Câu chuy?n trong th?i k? KCCM tôi ?ã chôn li?t s? Nguy?n Vi?t T? cách nay 43 n?m, tôi ?ã nh?n ???c hàng ngàn cu?c g?i t? bà con kh?p 3 mi?n ??t n??c, c?ng nh? m?t s? ít t? n??c ngoài nh? v??ng qu?c B?, Pháp, ??c… H?u h?t bà con ??u có chung m?t suy ngh?, m?t tình c?m là bi?t ?n l?p ng??i ?i tr??c, cha anh ?ã c?ng hi?n tu?i thanh xuân, c?ng hi?n máu x??ng cho n?n ??c l?p c?a n??c nhà.

H? ý th?c r?t rõ là ??t n??c này có ???c nh? ngày hôm nay thì ?ã th?m ??m bao nhiêu x??ng máu c?a các anh hùng li?t s?. ?ây là ngu?n ??ng viên r?t l?n v?i tôi. 10 b??c chân tôi leo d?c, trèo ?èo l?i su?i ?i tìm li?t s? T? thì 9 b??c là c?a nh?ng t?m lòng nhân ái ?ó, còn l?i 1 b??c là c?a tôi. Tôi ghi ?n và trân tr?ng nh?ng t?m lòng nhân ái ?ó. Tiêu bi?u nh? cô Ph?m H?ng Thúy – v??ng qu?c B?, bác s? Ngô C?m Kha – khoa nhi – b?nh vi?n Sa ?éc, ??ng Tháp, anh Ngh?a – giám ??c nhà máy n??c th? xã Sa ?éc, chú Hi?n cán b? S? công nghi?p ??ng Tháp.

Các cô chú ?ã giúp ?? tôi v?t ch?t và ??ng viên tinh th?n tr??c lúc lên ???ng. Xin chân thành c?m ?n.

Trung t�m MARIN

CÁC TIN KHÁC
• M? ph�t ?i�n khi nghe tin con hy sinh (21/09/2015 07:52:17 AM)
• C�y s?u ri�ng (14/04/2015 08:52:03 AM)
• Nh? th??ng Qu?ng Tr?! (28/02/2015 06:54:53 AM)
• B�n ph?n m? li?t s? B�i Kh?c Kh?i (13/07/2014 08:39:43 AM)
• N??c m?t th�ng 2 (17/02/2014 10:53:49 AM)
• Nh? v? Anh (18/09/2013 07:13:18 AM)
• V? th?m Qu?ng Tr? n?ng gi� (19/08/2013 06:13:47 AM)
• Qu?ng Tr? nh?ng ng�y th�ng 7 (10/08/2013 07:12:02 AM)
• Kh�i h??ng tr?m m?c! (29/04/2013 06:43:24 AM)
• V? Ti�n L�ng nh?ng ng�y th�ng T? (26/04/2013 12:01:50 PM)