H�nh tr�nh t�m li?t s? L??ng Xu�n T�ch

Tôi sinh ra và l?n lên t? quê h??ng lúa Thái bình, tu?i th? c?a tôi g?n li?n v?i n?i nh?c nh?n c?a bà n?i nuôi d??ng ch?m chút t? khi tôi m?i sinh ra, vì khi ?ó m? tôi ?i công nhân ? nhà máy chè Vi?t Lâm, Hà giang, còn b? tôi ?i công tác t?n trên t?nh Ngh?a l?, sau ?ó b? tình nguy?n lên ???ng chi?n ??u ch?ng M? c?u n??c.

K? ni?m duy nh?t v? b? mà có l? c? ??i này không bao gi? phai m? trong tâm trí tôi, ?ó là n?m tôi kho?ng b?y, tám tu?i, m?t l?n trong d?p công tác b? ???c phép ghé v? th?m nhà ba ngày. B? con tôi qu?n quýt bên nhau, b? cõng tôi ?i th?m h? hàng làng xóm, b? xu?ng ao ?ánh cá, b?t ???c con nào b? l?i ném lên b? cho tôi nh?t b? vào r?. B?t cá xong b? l?i xoay tr?n n?u c?m, ?n xong hai b? con lên gi??ng n?m nói chuy?n, tôi ôm ch?t l?y c? b? ng? ngon lành, ch?a khi nào tôi th?y sung s??ng nh? khi ???c g?p b?.

Sáng hôm sau t?nh d?y không th?y b? ?âu tôi tìm b? kh?p nhà r?i ch?y ra ???ng tìm b? r?i òa khóc, b? ?ã r?i xa tôi, xa gia ?ình xóm làng quê h??ng ?? vào Nam chi?n ??u vì s? tr??ng t?n c?a ??t n??c.

Và r?i cu?c chi?n ?ã c??p m?t b? tôi.

N?m n?m sau, bà n?i nh?n ???c gi?y m?i ??a tôi cùng h? hàng c?a b? t?i tr? s? ?y ban hành chính xã ?? d? l? truy ?i?u b?, tôi ???c v?n kh?n tang ch?ng g?y ??ng tr??c mâm qu? th?p h??ng, vì ??t n??c ?ang chi?n tranh nên bu?i l? di?n ra chóng váng, lúc b?y gi? còn th? d?i nên tôi không hi?u n?i dung, nh?ng tháng ngày sau l? truy ?i?u bà n?i nh? m?t ng??i khác h?n, bà than khóc, bà b?o v?i tôi “ B? cháu bây gi? ch? nh? con chim ??u trên cành cây nhìn xu?ng n??c, th?y bóng ch? không th?y hình”

Cu?c s?ng côi cút, bà giành h?t tình yêu th??ng ch?m sóc d?y b?o, bà c?n d?n ??ng viên tôi h?c hành ch?m ngoan, s?ng sao cho x?ng ?áng v?i s? hi sinh c?a b?.

Càng l?n lên tôi càng th?m thía tình c?m c?a bà n?i nuôi n?ng d?y b?o. N?i nh? th??ng ti?c b? vô b?. M? b? tôi t? khi l?t lòng cho bà n?i ?i công tác sau r?i m? ?i xây d?ng gia ?ình m?i. Tôi ch?ng dám trách m? quá vô tình mà càng th?y ngàn v?n l?n th??ng nh?, kính yêu b?.

Tháng 2 / 1979 chi?n tranh biên gi?i bùng n?, có l?nh t?ng ??ng viên tôi d?u bà làm ??n tình nguy?n lên ???ng nh?p ng? n?i nghi?p cha. Sau b?n n?m b?y tháng trong quân ng? tôi ???c ??n v? cho chuy?n công tác sang l?c l??ng công an nhân dân, tôi l?p gia ?ình s?ng t?i vùng ?ông b?c t? qu?c. Gia ?ình tôi s?ng trong ni?m vinh h?nh có b? là li?t s? ch?ng M?, nh?ng trong ni?m vinh h?nh ?y tôi v?n canh cánh m?t n?i bu?n day d?t m?y ch?c n?m ??t n??c ?ã th?ng nh?t v?y mà tôi ph?n m? c?a cha tôi không bi?t ?ang n?m ? ?âu? C?m gi?y báo t? trong tay v?i m?y dòng ch? ng?n g?i ghi “ hi sinh ngày 1/5/1969 t?i m?t tr?n phía tây ” Tôi ?ã l?n tìm d?c tuy?n Tr??ng s?n nh?ng không ??t k?t qu?.

Th?i gian n?i ti?p th?i gian, tôi càng tìm thì càng ?i vào ngõ c?t, cu?i cùng tôi ?ành ph?i ch?p nh?n ki?u có b?nh thì vái t? ph??ng và ?i tìm b? tôi theo con ???ng tâm linh. Tìm theo h??ng này tôi ?ã ph?i ??u tranh v?i chính mình r?t nhi?u.

Tôi ???c b?n bè ng??i quen gi?i thi?u cho m?t s? “ th?y” xem bói, g?i h?n nh?ng c?ng ch?a ?âu vào ?âu c?, cho ??n m?t ngày kho?ng tháng 4/2004 cô em dâu bên v? mách tôi ?i g?i h?n ch? “ C?u ??m”

Th?t b?t ng? khi tôi ??n n?i thì linh h?n b? ?ã nh?p vào “ c?u ??m” g?i :

M?nh ??y con, châm cho b? ?i?u thu?c.

Tôi v?a m?ng v?a b?t ng? châm thu?c cho “c?u ??m” thì c?u l?i g?i ti?p.

cái Th?y con dâu b? ?âu, rót cho b? li r??u.

Thông qua thân xác “câu ??m” B? tôi trò chuy?n v?i v? ch?ng tôi, b? h?i hai ??a cháu n?i c?a b? là Tu?n Linh và Vi?t Linh ?âu? Chúng tôi th?a hai cháu ? nhà, b? tôi l?i b?o “ Sao các con l?i ?i ??t hai ??a cùng m?t tên th?, g?i th? làm gì, b? ch? g?i cháu Tu?n và cháu Vi?t thôi.

Linh h?n b? tôi ?ã nh?p vào thân xác c?u ??m, g?i ?úng tên t?ng ng??i trong nhà, tôi m?ng quá, xin ???c h?i k? nh?ng gì v? ông bà n?i, v? anh ch? em ru?t c?a b?, b? tôi ch?m chãi nói cho chúng tôi bi?t v? t?ng ng??i m?t, tôi th?y nói ?úng th?c t? nên ?? c?p luôn vi?c tôi tâm nguy?n ?i tìm m? b? ?? con ??a b? v?, b? tôi b?o “Con ch?a tìm th?y b? ???c, ph?i ??n tháng 8/2008 thì con m?i bi?t ???c n?i b? hi sinh và ??n cu?i n?m 2009 s? có ng??i ch? ???ng d?n l?i cho con ?? con tìm ???c b? song lúc tìm th?y b? có nhà n??c r??c b? b?ng nghi l? qu?c gia tr?ng dong c? m? hoành tráng, ?àng hoàng ch? không ph?i ch? mình con ??a b? v?”

Tôi h?i ? ??y b? có thi?u gì không, tôi h?i th? là vì tôi ?i vài n?i th?y h? hay h?i nh? th?, b? tôi b?o “? d??i này b? làm t??ng r?i, b? không thi?u th? gì, các con ??ng bày ??t cho lãng phí.”

Nói r?i linh h?n b? tôi r?i b? thân xác “c?u ??m”

L?n này g?i h?n b? tôi v?, dù r?t tin là có linh h?n c?a b? tôi v? nh?p th?t s? vào “c?u ??m” song thông tin ch? d?ng l?i có v?y c?u không giúp thêm gì cho tôi ???c nên tôi ch?a yên tâm, tôi l?i ti?p t?c ?i tìm thông tin v? ph?n m? c?a b? tôi, tôi ??n g?p m?t s? th?y khác, có th?y phán hài c?t b? tôi còn nguyên, ?ã ???c qui t?p, tôi h?i k? thì th?y không kh?ng ??nh ???c v?n ??, tôi t? mình ?i tìm các ngh?a trang Vi?t Lào, Tr??ng s?n, t?t c? ch? th?y tên tu?i c?a các li?t s? quê quán trên m?i mi?n ??t n??c mà không th?y tên b? tôi, ??ng tr??c m?i ngôi m? vô danh trong ngh?a trang n??c m?t tôi lã chã r?i tôi th?m kh?n c?u ??c gì b? tôi là m?t trong nh?ng li?t s? ch?a bi?t tên ?ang n?m ?ây thì h?nh phúc bi?t ch?ng nào?

?i tìm kh?p các ngh?a trang tr? v?, n??c m?t tuôn r?i, không bi?t b? ?ang n?m ? ?âu? Ngày qua tháng t?i th?m thoát c?ng ?ã qua thêm ba n?m ?i tìm b?, th?y tôi l?n l?i ai bi?t gì giúp tôi n?y, Anh Tùng công tác ? ?ài truy?n hình Qu?ng Ninh gi?i thi?u có bác Thuy?t ? H?i D??ng xem r?t gi?i, tôi tìm t?i, qua bác phán tôi th?y có m?t s? c? s? ?? tìm, tôi bi?t cách tìm l?i ??n v? c?a b? tôi tr??c khi hi sinh, ?ó là trung ?oàn 174 thu?c s? 316 vào th?i ?i?m ?ó s? ?oàn ?ang chi?n ??u t?i C?ng hòa dân ch? nhân dân Lào. Hi?n nay trung ?oàn ?óng t?i t?nh Lai châu, còn s? 316 ?oàn ?óng t?i Phú Th?. Tôi vi?t ??n g?i lên s? ?oàn 316 và nh?n ???c công v?n c?a phòng chính tr? s? 316 cho bi?t “ Thi hài b? tôi ???c mai táng t?i khu v?c B?n Th?m, t?a ?? 47.2 – 18.1 cao ?i?m 1300 thu?c Xiêng kho?ng, n??c CHDCND LÀO.

Nh?n ???c công v?n thông báo này tôi vô cùng kh?n kh?i, tôi tìm ??n các c?u chi?n binh ch?ng M? ?? h?i thêm kinh nghi?m.

Tôi tr?c ti?p lên s? ?oàn 316 và ???c phòng chính sách m? h? s? g?c trong ?ó ghi r?t rõ h? tên quê quán cùng thân nhân c?a li?t s?, trong ?ó có ghi tên con là tôi. Sau ?ó ??n v? tr? l?i tôi b?ng công v?n s? 20/ CV – CS xác nh?n ph?n m? b? tôi Li?t s? L??ng Xuân Tách là ngôi m? s? 14 kèm theo m?t s? ?? photo.

Tháng 7 n?m 2008 tôi tìm ??n phòng chính sách quân khu 4. T? l?nh tr??ng cùng cán b? chi?n s? quân khu ti?p ?ón n?ng nhi?t, T? l?nh tr??ng, trung t??ng ?oàn Sinh H??ng ?ã d?n tôi l?i t?m b?n ?? th?t l?n v? ??a danh t?nh Xiêng kho?ng và ch? vào cao ?i?m 1300 thu?c khu v?c b?n Th?m. Ông nói: B? cháu hi sinh t?i n?i ?ây, song ??a danh này ?oàn qui t?p hài c?t quân tình nguy?n và chuyên gia Vi?t Nam hi sinh t?i Lào do anh H? Tr?ng Bình – Th??ng tá làm ?oàn tr??ng này thu?c b? ch? huy quân s? t?nh Ngh? An. Nói xong, Ông c?m máy g?i cho anh Bình và gi?i thi?u tôi sang ch? anh Bình ?? ?oàn qui t?p giúp ??. Th?i gian này ?ang là mùa m?a do v?y anh Bình cùng m?t s? anh em ?ang ngh? phép và làm vi?c ? doanh tr?i ? Ph??ng H?i Th??ng Lãn Ông, anh Bình h?n tôi mang toàn b? gi?y t? c?a li?t s? mà ??n v? c? cung c?p sang anh ?? anh xem. Ngày hôm sau tôi ??n g?p anh, xem xong anh cho bi?t n?i chôn c?t 20 li?t s? c?a trung ?oàn 174 ?ã ???c qui t?p ???c 16 li?t s? v? n??c t? n?m 2003. Các li?t s? ?ang n?m t?i ngh?a trang Vi?t Lào huy?n Anh s?n, t?nh Ngh? an, nh?ng trong 16 li?t s? không có tên b? tôi. Nói r?i anh in t? máy vi tính ra danh sách 16 li?t s? tìm ???c, còn 4 li?t s? trong s? ?? trên không tìm th?y là vì khu v?c ?ó b? bom ?ánh cho nên hi?n nay n?i này ???c rào dây thép gai xung quanh ?? tìm ti?p. Nghe anh nói tôi r?ng r?i c? chân tay, th? là h?t hi v?ng th?t s? ch? chôn c?t b? tôi b? bom ?ánh bay m?t hài c?t, cùng là m?t ng??i lính tôi hi?u rõ ?i?u này. Tôi nói v?i anh Bình cho phép tôi cùng ?oàn sang Lào ?? tôi ??n t?n n?i chôn c?t b? c? tìm l?i xem có th?y m?t chút di c?t c?a b? cùng ba ng??i ??ng ??i c?a b? hay không? N?u không th?y gì c?ng là ni?m mong ??c tôi ??n và bi?t ???c t?n n?i b? chi?n ??u hi sinh.

Anh Bình b?o tôi “ Bây gi? ?ang mùa m?a, ?oàn làm vi?c t?i Vinh. ??n ??u tháng 10 mùa khô ?oàn ti?p t?c sang ?ó qui t?p li?t s?, chú có th?i gian ?i theo sang ?ó”

V? nhà tôi miên man suy ngh?, tôi nh? bác Chót t? l?nh phó quân khu 4 ?ã ngh? h?u bi?t ??c và vi?t ti?ng Lào ?? nh? anh Bình sang nh? ng??i Lào tìm giúp.

Tháng 09/2009 tôi vào b? ch? huy quân s? t?nh Ngh? An nh?ng r?t ti?c Anh Bình và ?oàn ?ã sang Lào t? m?y ngày tr??c. Quay v? ??n v? công tác, m?t hôm ch? Oanh - phó vi?n tr??ng vi?n ki?m soát t?nh Qu?ng Ninh sang ??n v? làm vi?c, ??t nhiên ch? h?i tôi: “Chú M?nh là con Li?t s? à?” Tôi b?o ch?: “Bác c? ?ùa, b? em hi sinh 40 n?m nay r?i!”. Ch? Oanh ti?p: “Th? b? chú hi sinh ? ?âu? Gi? c? n?m ? ngh?a trang nào?” . Em ?i tìm nhi?u n?i, nhi?u ch? l?m r?i ch?a th?y m? ch? ?! .

Nghe v?y ch? b?o s? giúp tôi nh? nhà ngo?i c?m Nguy?n Ng?c Hoài tìm giúp. Tôi gi?t mình nh? l?i l?n g?i h?n ch? “c?u ??m” cách ?ây 5 n?m không có nh? nh?ng l?i c?u phán l?i ?úng? Nh? ch? Oanh tôi ???c ti?p c?n v?i nhà ngo?i c?m Nguy?n Ng?c Hoài. Cô Hoài yêu c?u tôi cho xem toàn b? gi?y t? c?a li?t s? mà gia ?ình ?ã có, xem xong gi?y t? cô b?o: “Anh là tr??ng h?p gia ?ình li?t s? hi?m hoi mà tôi g?p trong th?i gian làm vi?c, th??ng thì các gia ?ình c? m?t m? là ??n ngo?i c?m, h? ch?a bi?t cách ?i tìm m? nh? th? nào cho ?úng. Anh ?ã t?ng b??c tìm chính xác thông tin c?a li?t s?, có ?i?u trong 16 li?t s? ???c qui t?p v? n??c kia li?u có b? anh không? Ho?c gi? n?u li?t s? còn sót l?i ch? bom ?ánh thì hài c?t c?a li?t s? hi?n nay có còn gì hay không? ?i?u này ch? có li?t s? bi?t, gia ?ình anh ph?i g?i vong h?n li?t s? v? xem li?t s? nói sao v? ph?n hài c?t r?i hãy ngh? ??n tìm anh ?”

Ngày 7/ 10/ 2009 gia ?ình tôi ??n g?p v?n phòng cô Hoài áp vong, trong phòng có r?t nhi?u gia ?ình li?t s? cùng ??n v?i gia ?ình tôi, các gia ?ình xung quanh tôi, vong h?n v? nh?p ng??i thì khóc, ng??i thì c??i h?n lo?n nh? v? ch?, còn gia ?ình tôi ng?i mãi m?i th?y ng??i cháu trai g?i b? tôi b?ng chú ng??i tái ?en l?i m?t nh?m nghi?n, l?c l? cái ??u. Cô Hoài ??n b?o tôi: “Vong h?n b? anh v? ??y, anh g?i b? ?i, anh g?i nhi?u vào cho b? nh?p v?…”.

C? bu?i hôm ?ó các nhà có vong v? vui m?ng h? h?, nhà tôi không g?i ???c vong ra v? trong tâm tr?ng bu?n thiu. Ngày hôm sau ch? Oanh g?i ?i?n thông báo v?i tôi, t?i hôm qua cô Hoài ?ã m?i ???c b? tôi v? nói chuy?n, b? tôi b?o v?i cô Hoài là b? tôi ch?a ???c v? n??c v?n ? ch? chôn ??u tiên bên Lào hài c?t còn nh?ng r?t ít, r?t khó tìm, và cô Hoài d?n ch? Oanh b?o tôi ch?u khó th?p h??ng kêu kh?n xin v?i b? cho tìm th?y hài c?t.

Vào sáng 19/11/2009 tôi nh?n ???c ?i?n c?a cô Hoài thông báo ?ang ?i công tác ? H? Long, t?i s? tranh th? ??n nhà g?i vong giúp cho nhà tôi. Tôi m?ng quá g?i ?i?n v? quê huy ??ng các anh, ch? con anh tôi có bao nhiêu ng??i ra h?t nhà tôi ?? m?i b? tôi v?. T?i hôm ?ó cô Hoài t?i nhà tôi sau ?ó cô vào n?i th? kh?n xin b? tôi v? nh?p vào ng??i nhà, cô trình bày rõ n?i dung công vi?c ?i tìm hài c?t b? tôi. Sau ?ó cô b?o có b? tôi và m?t ng??i ch? gái b? tôi ch?t tr? cùng v?, tôi xác nh?n thông tin. M?t lúc sau b? tôi nh?p vào ng??i cháu gái g?i b? b?ng chú, b? tôi hút thu?c u?ng r??u nh? hôm nh?p vào “c?u ??m” cách ?ây n?m n?m.

R?i b? tôi ch? d?n hi?n ?ang n?m trên ??i ??ng tr??c, sau, ph?i, trái có nh?ng ??c ?i?m gì? B? tôi b?o ch? b? chi?n ??u hi sinh ? khu v?c cánh ??ng Chum, r?i b? b?o tôi ?i tìm, b? còn nói khi b? tôi v? có c? dong tr?ng r??c, có chính ph? hai n??c Vi?t Lào ??a r??c hoành tráng. C? gia ?ình ng?i nghe th?y vong h?n b? nh?p vào nói kì l? th?t, b? tôi hi sinh khi cháu gái con anh trai b? ng??i ?ang b? h?n b? nh?p ch?a sinh ra thì sao l?i bi?t ???c n?i b? n?m xu?ng, cô Hoài nh?c gia ?ình ghi chép c?n th?n ?? ch?t l?c thông tin có h??ng ?i tìm hài c?t, Áp vong xong cô Hoài v? luôn.

Sau bu?i áp vong hôm ?ó vài ngày tôi nh?n ???c ?i?n tho?i cô Hoài cô nói ?ã g?p ???c vong h?n b? tôi, b? tôi k? chi ti?t v? cu?c ??i b?, cu?c hôn nhân c?a b? v?i m?, chuy?n v? ng??i yêu c?a b? nói chung các thông tin riêng t? c?a b?. Cô b?o n?u chuy?n li?t s? nói mà ?úng thì s? tìm th?y hài c?t c?a li?t s? nh?ng hài c?t còn r?t ít. Tôi kinh ng?c xác nh?n, không hi?u b?ng cách nào mà nhà ngo?i c?m l?i bi?t ???c toàn b? bí m?t cu?c ??i c?a b? tôi.

T? khi làm vi?c v?i nhà ngo?i c?m Nguy?n Ng?c Hoài tôi tin t??ng và yên tâm, cô là ng??i hi?u bi?t, phân tích v?n ?? có tình có lí, làm vi?c r?t khoa h?c, ti?p c?n th?y cô hoàn toàn bình th??ng không th?y có bi?u hi?n ??ng c?t nh? nh?ng th?y tôi ?ã g?p, qua cô Hoài tôi có nh?ng khái ni?m rõ ràng h?n v? nh?ng v?n ?? tìm m? b?ng ph??ng pháp tâm linh, ngo?i c?m.

T? nh?ng bu?i làm vi?c ?áng tin c?y này giúp cho tôi có thêm s?c m?nh quy?t tâm vi?t ??n báo cáo t? ch?c cho phép tôi ???c xu?t c?nh sang CHDCND Lào ?? tìm b?. ???c ban giám ??c ??ng ý cho phép, tôi ?i?n báo cho cô Hoài và nh? cô ?i cùng sang Lào tìm b? giúp cho tôi, cô Hoài b?o tôi ch? cô m?y hôm n?a vì cô ?ang ?i công tác ? các t?nh phía Nam, tôi nóng lòng ngày nào c?ng liên l?c nh?ng cô b?n ?i ch?a v? ???c. Cô báo ph?i ngày 28 ho?c 29 / 12/ 2009 cô m?i ra Hà N?i ???c vì v?y ngày 28/12/2009 tôi quy?t ??nh m?t mình vào quân khu 4, vào b? ch? huy quân s? t?nh Ngh? an liên h?, bên ?ó gi?i thi?u tôi ??n g?p anh H? Tr?ng Bình, tôi t?i ??n v? thì anh Bình ?ang ? bên Lào, các anh cho tôi s? ?i?n tho?i c?a anh Bình ?? liên h?, sau ?ó tôi sang phòng chính sách h?i anh Trung h??ng d?n ???ng ?i, nghe anh h??ng d?n mà tôi th?y th?t khó cho tôi, tôi ch?a bi?t qu?c l? 7A và c?a kh?u N?m C?n ? ?âu?, r?i th? xã Xiêng Kho?ng, tr??ng Chính tr? t?t c? ?ang r?t xa l? ??i v?i tôi. Sang Lào nh? th? nào ?ây? Ch?a bi?t ???ng ?i, ???ng sang n??c b?n s? th? nào? Sang ?ó tiêu ti?n gì? Ngôn ng? b?t ??ng, m?t mình ?i trên ???ng g?p b?t tr?c s? ra sao? Nghe ??n Ai Lao l?i ngh? ??n ph?, hàng lo?t câu h?i c? l?n l??t ??t ra… M?t mình lái xe ?i tôi g?i th?m tên b?, ngh? l?i nh?ng l?n làm vi?c v?i nhà ngoa? c?m Nguy?n Ng?c Hoài tôi tin t??ng có b? t?n t?i bên mình, c?u xin b? ch? ???ng d?n l?i giúp cho con tìm v? n?i b? ngã xu?ng.

??n c?a kh?u N?m C?n, anh Huy h?i quan ?ã ch? tôi ? ?ó ( Anh Huy là b?n anh C?nh cùng ngành tôi) anh Huy b?o ??a gi?y t? ?? anh làm th? t?c cho tôi xu?t c?nh ngay, r?i anh ??i giúp tôi 1000kíp và h??ng d?n cho tôi cách tiêu ti?n, và anh ?i?n cho m?t ng??i tên là anh C?nh là ng??i Lào g?c Vi?t, anh C?nh s? giúp tôi tìm ??n v? qui t?p. Tôi c?m ?n anh và lên ???ng, sau nhi?u tr?m ki lô mét t? c?a kh?u sau 8 ti?ng ??ng h? lái xe không m?t m?i ?úng 7gi? t?i ngày 29/12/2009 t?c 14/01âm l?ch tôi t?i th? xã Xiêng Kho?ng, tìm g?p bác C?nh, r?t may bác nói sõi ti?ng Vi?t, bác m?i vào nhà, h?i nguy?n v?ng c?a tôi r?i bác ?i?n cho anh H? tr?ng Bình. Anh Bình h?n 7gi? sáng ngày 30/12/2009 s? g?p tôi. Anh C?nh b? trí ch? ?n ngh? cho tôi song tôi ?i?n cho cô Hoài, cô b?o cô c?ng v?a v? t?i Hà n?i, sáng mai tôi c? ?i tìm, có gì cô s? giúp.

Tôi yên tâm ngh? ng?i, sáng s?m hôm sau anh Bình t? ??n v? ra ch? tôi ngh? g?p tôi, g?p anh C?nh và anh bình tôi m?ng quá quên c? xã giao tôi ?? ngh? ?i ngay ??n cao ?i?m 1300, n?i an táng b? tôi, do ??c thù bên Lào tr?i nhi?u s??ng mù, ???ng khó ?i nên ??n 9gi? 30 chúng tôi m?i t?i b?n Th?m thu?c cao ?i?m 1300. Tôi nh? anh Bình thuê m?t già b?n và hai thanh niên ng??i Lào và không ng? anh ?ã b? trí 4 chi?n s? có m?t trên cao ?i?m. Chín m??i con ng??i cùng leo núi v??t khe…

Tr??c m?t tôi là là núi cao, r?ng sâu heo hút, n?i chôn c?t b? tôi cùng ??ng ??i ?ã ???c rào l?i b?ng dây thép gai, xung quang tôi ch? có 16 l? châu mai cùng m?t h? bom sâu ho?m, lòng tôi qu?n l?i, tôi ng?n ngào th?p nén h??ng cho linh h?n b? cùng ??ng ??i c?a b?, tôi ch?i v?i m?t m?t lúc sau m?i b?m n?i máy g?i cho cô Hoài, nghe ti?ng cô b?ng th?y ?p áp l? th??ng, n?i ??t khách quê ng??i b? ngã xu?ng mà sao sau 40 n?m tôi ??n, tôi l?i th?y mình nh? ng??i ?ang tr?i qua t?ng giây trong chi?n tr?n.N??c m?t ch?y vào trong ch? cô g?i l?i. Ph?i t?i 15 phút sau cô m?í g?i l?i cho tôi, cô nói: “Anh ?ã ??n ?úng khu v?c b? anh n?m. Tr??c m?t anh là m?t cái h? sâu, bên ph?i anh có m?t l?i mòn nh? dân ?i, bên trái anh có m?t dòng su?i khô, phía sau l?ng anh có m?t bãi ??t h?i b?ng. Anh ?ã t?i ?úng ch? b? anh, anh nhìn ch?ch v? phía Tây B?c, phía tay ph?i c?a anh cách n?i anh ??ng 17 mét có m?t cây to ?? ra m?t cây nh?. Hài c?t c?a b? anh n?m ?ó.” Nói r?i cô t?t máy, tôi nh? anh Bình h?i già b?n xem có su?i không? Già b?n nói b?ng ti?ng lào có m?t con su?i ch?y t? trên núi xu?ng vào mùa m?a.

Khi cô Hoài ?i?n cho tôi, 9 anh em ??u ??ng xung quanh tôi nghe rõ cô Hoài nói vì tôi m? loa ngoài. M?i ng??i ??u kinh ng?c h?i tôi cô này ? ?âu mà nói c? nh? ng??i ??ng ? ?ây th?, tôi b?o ? Hà N?i. Th??ng tá H? tr?ng Bình b?o: “Tôi ?i tìm m? li?t s? h?n 20 n?m nay ch?a g?p ???c ai ? xa mà nói ?úng nh? v?y. Chúng tôi ??n ch? cây to nh? cô Hoài ch? thì có m?t cây con do cây to ?? ra th?t, nh?ng xung quanh toàn ??t ?á nguyên th?, b?ng kinh nghi?m tìm m? li?t s? các anh b? ??i ??u kh?ng ??nh không th? có hài c?t ? ch? này ???c. Chúng tôi cùng quay l?i ch? ?ã th?p h??ng ??ng, tôi ?i?n cho cô Hoài nói anh em ?ã nên ch? cô ch? nh?ng không th? có m? ? ?ó ???c. Cô Hoài b?o tôi: “Anh ?i v? ?i, hôm nay anh ch?a tìm ???c b? anh ?âu, b? anh ch?a ch?. Vì b? anh là b? ??i nên khi anh th?p h??ng lên tìm anh ph?i có r??u, chè, thu?c, nh?ng th? ?ó anh l?i không có, anh ch? th?p h??ng không thôi thì b? anh còn ?ang th? anh ??y, h?n n?a anh ??n mà ch?a th?p h??ng cho ??ng ??i b? anh ? tr??ng chính tr?.”

Chúng tôi vô cùng ng? ngàng vì sao cô Hoài bi?t và nói ?úng nh?ng gì tr??c khi ?i tôi ch?a làm. Nghe cô nói v?y tôi li?n b?o anh em phát quang khu v?c ?ó r?i v? Xiêng kho?ng ngh? mai ti?p t?c lên tìm.

Tôi nh? anh C?nh ?i mua gà n?u xôi và mua s?m ?? l? nh? k?o, chè, thu?c, r??u ?? mai mang lên th?p h??ng tìm b?, và không quên mua m?t l? mang vào nhà quàn hài c?t 83 li?t s? mà ?oàn qui t?p tìm ???c, tôi làm l? c?u xin th?n linh, các anh hùng li?t s? cho phép và giúp ?? cho tôi ngày mai lên cao ?i?m 1300 tìm th?y b? v? cùng v?i ??ng ??i. Th?p h??ng xong tôi và anh Bình cùng xem l?i ??a danh trên t?m s? ?? m? chí mà trung ?oàn 174 thu?c s? 316 ?ã cung c?p cho tôi hoàn toàn kh?p v?i th?c t?, song anh Bình nói cho tôi bi?t là sau khi g?p tôi l?n ??u tiên ? Thành ph?Vinh, Vi?t nam khi sang Lào anh ?ã cho ??i qui t?p lên tìm ki?m nhi?u l?n r?t k? mà không th?y gì, ph?n m? c?a b? tôi theo s? ?? ?ã n?m ?úng mi?ng h? bom, kh? n?ng hài c?t b? bom ?ánh bay h?t không còn gì ?? tìm n?a r?i.

Dù nghe anh nói th?c t? là v?y song tôi v?n mu?n mai tìm theo s? ch? d?n c?a cô Hoài n?u không ???c tôi s? b?c ??t n?i b? n?m xu?ng mang v?. Chi?u lòng tôi anh Bình ??ng ý mai ?i s?m. Sáng hôm sau 31/12/2009 tôi cùng anh Bình leo lên cao ?i?m 1300 tôi thuê thêm 1 già b?n và 2 thanh niên, trên cao ?i?m ?ã có anh trong ??i qui t?p g?m anh H?t, anh Trung, anh Tài, anh D?ng cùng nhau khuân vác ?? ?oàn, cu?c x?ng lên ??n n?i kho?ng 9 gi? tôi g?i ?i?n cho cô Hoài, cô h??ng d?n tôi làm l?, kh?n vong linh b? và các li?t s? ?? cô g?i vong b? tôi lên h?i r?i cô ch? d?n cho tôi. Tôi làm theo cô d?n và ch? ??i, 9 gi? 45 phút tôi g?i ?i?n cho cô Hoài cô ch?: “Hi?n t?i anh ?ang ??ng tr??c mâm l?, và tr??c mâm l? ?ó có ba cái h? m?i ?ào. Anh d?n mâm l? lên phía trên ?i và anh ??ng ? ?ó nhìn v? h??ng cây to hôm qua em ?ã ch?, ? d??i g?c cây to anh tìm cho em có m?t khóm gi?ng duy nh?t, cái b?i cây mà ? Vi?t nam ng??i ta l?y c? ?? ?n v?i th?t chó ?y, anh tìm ?i xem có cái cây em nói không?”

Tôi m? ?i?n tho?i loa ngoài nghe r?t to, m?i ng??i ??u nghe th?y, anh Tài và anh H?t c??i to xác nh?n có khóm gi?ng các anh ?y v?a ph?t ?i xong, tôi nói có khóm gi?ng nh? cô h??ng d?n, cô li?n b?o: “Anh l?y th??c dây ra, Anh ??t m?t ??u th??c vào gi?a b?i gi?ng và kéo th?ng xu?ng ch? ??t l? ban ??u, s? ch? ?? 17 mét thì cho anh em ?ào, d??i ch? ?ó là hài c?t c?a b? anh”

Nói xong cô t?t máy, m?i ng??i ?ã nghe r?t rõ, t?p trung ?ào c?n th?n, t?ng x?ng m?t h?i h?p phát hi?n có nhi?u m?nh t?ng v?n. ?ào sâu ???c kho?ng 40 phân thì ng??i tôi s?n h?t c? da gà, rùng mình, cùng lúc ?ó anh D?ng g?i tôi: “Chú M?nh ?i, th?y x??ng ?ây r?i”.Ch? nghe ???c ??n ?ó tôi ngh?n ngào khóc g?i b?, Trung , D?ng, Tài, H?t cùng khóc và nói: “Bác ?i, bác n?m ?ây mà sao chúng cháu tìm r?t nhi?u l?n không th?y bác, hôm nay con trai bác ??n bác ?ã cho anh em chúng cháu tìm ???c bác”. C? m?y anh em chúng tôi ??u n?c n?, Anh Tài l?y m?t m?nh v?i tr?ng tr?i nên trên t?m nilon ?? tôi ??t hài c?t c?a b? vào ?? b? tôi ?m l?i tình th??ng. Tôi th?p ti?p tu?n h??ng và kêu kh?n b? ?? anh em tri?n khai l??m tìm h?t ph?n x??ng c?t cho b?. ??n 13 gi? 30 không tìm thêm ???c gì tôi g?i cho cô Hoài cô b?o “ Bác nói c?t bác tìm h?t r?i không còn n?a, anh ??ng bên c?nh c?t th?p 7 n?n nhang kêu to 7 l?n xin linh h?n b? là L??ng Xuân Tách nh?p c?t. Sau khi hoàn t?t th? t?c cho b? xong tôi g?i cho cô Hoài cô ch? d?n ti?p: “B? anh nói v?n còn ??ng ??i c?a b? anh ? ?ó, b? anh mu?n ??ng ??i c?a b? cùng v?. Anh th?p h??ng lên kh?n b? r?i anh t? ch? ch? nào thì s? cho anh em ?ào là tìm ???c ??ng ??i c?a b? anh ??y, b? anh s? d?n cho tìm thông qua anh…”

Nghe cô d?n tôi làm theo th?p nhang c?u xin và t? nhiên tôi ch? sang h??ng nam sát mi?ng h? bom cho anh em ?ào, qu? nhiên khi các anh ?ào ch? tôi ch? sâu 40 phân phát hi?n m?t m? li?t s? còn nguyên c? t?ng, chi?u theo s? ?? ?ó là li?t s? Cón cùng trung ?oàn v?i b? tôi.

Các anh l?n tìm c?n th?n hài c?t trong chi?c t?ng bó ch?t này ???c r?ng và m?t s? x??ng v?n nh? r?i các anh làm th? t?c cho chú Cón và ??t c?nh b? tôi. Lúc này chúng tôi quá vui, tôi l?i ?i?n cho cô Hoài cô H??ng d?n tôi làm theo và l?i ch? vào kho?ng gi?a m? chú Cón và b? tôi cho anh em ?ào, kì l? thay sau m?t h?i ?ào b?i ?oàn tìm ???c m?t hài c?t n?a trong t?ng, ?oàn c? th? ?ào theo chi?u dài c?a h? châu mai tìm ki?m còn c? nguyên c?t hình ng??i tìm thêm ???c m?t s? x??ng v?n n?a và tìm ???c c? r?ng, theo s? ?? ghi là D11. Chúng tôi nh? ng??i ???c ti?p thêm s?c m?nh, ?ào b?i tìm ki?m, chúng tôi ?ào thêm r?t r?ng nh?ng không th?y gì, tôi li?n ?i?n cho cô Hoài, cô b?o “ Khu v?c này không còn hài c?t n?a” C? ?oàn tôi th?p h??ng l?n cu?i, d?n d?p l?i khu chôn c?t 20 hài c?t li?t s? c?a trung ?oàn 174 và chia tay v?i vùng ??t l?nh l?o mà 40 n?m qua b? cùng ??ng ??i không m?t nén h??ng g?i h?n, chúng tôi ??u hi?u ra m?t ?i?u trong 20 b? hài c?t chôn c?t t?i ?ây ?ã tìm ???c 19 ng??i còn m?t ng??i không th? tìm ???c vì li?t s? ?ã b? bom ?ánh trúng ph?n m?.

Tôi n??c m?t l?ng tròng xót th??ng ng??i li?t s? vô danh không th? còn hài c?t cùng ?oàn r??c hài c?t cùng linh h?n b? và hai li?t s? v? ??i qui t?p t?i tr??ng chính tr? t?nh Xiêng kho?ng. V? t?i ??n v? ?ã làm s?n m?t nâm l? th?t to g?m l?n b?n quay và mâm xôi to khao t?t c? các li?t s?. Tôi quanh qu?n bên b? và các li?t s? hai ngày r?i xin ?oàn qui t?p xin ??a b? v? nh?ng ?oàn tr??ng H? Tr?ng Bình b?o: “Chú ph?i ??i ??n ngày 26/01/2010 chính ph? hai n??c Vi?t - Lào làm l? bàn giao theo nghi l? qu?c gia và ?oàn ??a r??c các li?t s? v? n??c. ?oàn m?i chú sang d?, sau khi v? n??c chú s? ???c nh?n hài c?t c?a b? chú ??a v? v?i gia ?ình”.

Ngày lên ???ng sang Xiêng Kho?ng ?ón hài c?t b? cùng ??ng ??i c?a b? tr? v? quê h??ng là ngày h?nh phúc nh?t trong cu?c ??i c?a tôi. B? tôi Li?t s? L??ng Xuân Tách là m?t trong 118 li?t s? ???c tr? v? quê h??ng trong ni?m hân hoan c?a c? dân t?c Vi?t nam, Chính ph? hai n??c làm l? truy ?i?u giao nh?n ?ón ??a long tr?ng.

Qu?ng Ninh, ngày 15/ 3/ 2010

Con trai li?t s?:

L??ng Xuân M?nh

Chú thích ?nh: L?u ?nh c?a li?t s? L??ng Xuân Tách ???c NNC Nguy?n Ng?c Hoài ch?p l?i b?ng kh? n?ng m?i linh h?n hi?n hình

L??ng Xu�n M?nh

CÁC TIN KHÁC
• 37 n?m, m? ??i con v? (24/07/2015 05:25:04 AM)
• H�nh tr�nh ?i t�m v� trao tr? l?i di v?t c?a li?t s? Nguy?n S? Huy (04/03/2015 07:42:58 AM)
• K� ?c Th�nh c? qua b?c th? ti�n tri c?a m?t li?t s? (13/07/2014) (13/07/2014 20:17:44 PM)
• T�m ng??i ho?c th�n nh�n c?a ng??i trong ?nh (21/03/2014 14:03:04 PM)
• T�m th�n nh�n c?a li?t s? Nguy?n Th�i H�a, nguy�n qu�n H?i H?u, t?nh Nam ??nh hy sinh n?m 1979 (12/09/2013 14:51:20 PM)
• H�nh tr�nh g?n 45 n?m c?a cu?n nh?t k� c� l?a (24/07/2013 00:18:12 AM)
• Kh� kh?n nh?ng t??i ??p - Gian kh? nh?ng h?nh ph�c - cu?n nh?t k� c� l?a v?a t�m ???c th�n nh�n (17/07/2013 06:35:36 AM)
• T�m ch? nh�n c?a 02 b?c ch�n dung l� c�c b�c s?, y t� thu?c ??n v? 98, ?o�n 559 (11/07/2013 11:01:30 AM)
• C?u binh �c ?i t�m th�n nh�n c?a b?c ch�n dung ng??i m? Vi?t (06/07/2013 21:18:24 PM)
• N�i v? chi?c ?ng tay �o c�n l?i trong di c?t c?a li?t s? Ng� Tr� Khoa (16/01/2013 11:32:39 AM)