C� g�i v� cu?c h�nh tr�nh t�m m? li?t s?

Càng ?áng chú ý h?n khi cô gái tr? ?y ?ã t? b? r?t nhi?u c? h?i riêng lo cho cu?c s?ng c?a b?n thân mình ?? theo ?u?i m?t công vi?c mà theo nhi?u ng??i là quá s?c, là bao ??ng, là ch?ng l?i l?c gì: ??ng hành trong hành trình tìm m? li?t s? v?i hàng tr?m ngàn gia ?ình li?t s? trên kh?p c? n??c.

• Duyên n?

T?i bu?i h?p m?t thân nhân các gia ?ình li?t s? ? TPHCM h?i tháng 4-2009, ??ng ?ón khách ngoài ti?n s?nh là m?t cô gái tr? m?c ??m dài, ?i giày cao gót, tóc u?n khá sành ?i?u. Khi tôi còn ?ang ch?c m?m cô gái là nhân viên l? tân c?a khách s?n thì ?ã th?y cô ??nh ??c c?m micrô… phát bi?u khai m?c.

Th?t b?t ng?: cô chính là giám ??c Trung tâm Qu?n lý d? li?u v? li?t s? và ng??i có công (Marin), ng??i ??ng sáng l?p và ch?u trách nhi?m chính c?a trang web: www.nhantimdongdoi.org - m?t trang web ?ã tr? nên thân thu?c v?i r?t nhi?u gia ?ình li?t s? trên ??t n??c Vi?t Nam.

Ngô Th? Thúy H?ng (bìa ph?i) t?n tình h??ng d?n thân nhân li?t s? “gi?i mã” gi?y báo t?. ?nh: MAI H??NG

M?i l?n b?t ??u câu chuy?n v?i thân nhân li?t s?, cô gái ?y th??ng có thói quen thanh minh: “Cháu không ph?i là nhà ngo?i c?m Phan Th? Bích H?ng. Cháu là Ngô Th? Thúy H?ng ? Trung tâm Qu?n lý ngân hàng d? li?u v? li?t s? và ng??i có công Marin”.

Vi?c thành l?p Marin c?ng h?t s?c tình c?, nói ?úng h?n là nó b?t ??u t? m?t cu?c tìm ki?m vô v?ng. H?ng có m?t ng??i bác ru?t hy sinh trong kháng chi?n ch?ng Pháp. Bà ngo?i m?t, ?? l?i di chúc cho m? cô là ph?i tìm cho b?ng ???c m? c?a bác. Cô nh? l?i: “Khi anh em tôi ?ã qua tu?i m?u giáo, m? b?t ??u ?i tìm. M? ?i kh?p n?i, ??n r?t nhi?u ngh?a trang, c?u vi?n ??n c? th?y bói, nhà ngo?i c?m mà v?n không tìm ???c. Gia ?ình ch? bi?t l?y ngày 27-7 hàng n?m ?? gi? bác”.

Mãi ??n n?m 2004, tình c?, H?ng ???c m?t nhóm sinh viên mê tin h?c c?a Tr??ng ??i h?c Bách khoa Hà N?i “r? rê” l?p trang web www.nhantimdongdoi.org. B? thuy?t ph?c b?i ý ngh?a xã h?i c?a trang web, H?ng tham gia. Th? nh?ng ??n khi trang web ra ??i ???c m?t th?i gian thì l?n l??t t?ng thành viên trong nhóm ra tr??ng, tìm ???c vi?c làm là… b? cu?c. “Lúc ?ó, tôi có c?m giác n?u nh? trang web bi?n m?t thì gi?ng nh? mình ?ã cho gia ?ình li?t s? m?t hy v?ng, m?t ch? d?a r?i l?i ??t ng?t d?p t?t ni?m hy v?ng ?y” - H?ng nh? l?i.

Th?i gian ?ó, cô ?ang ti?p t?c cu?c hành trình ?i tìm m? bác. N? l?c c?a H?ng ?ã giúp cô tìm ???c ngh?a trang mà bác cô n?m, nh?ng l?i không tài nào xác ??nh ???c m? bác gi?a 50 ngôi m? vô danh. “Hàng tháng, tôi ??n ngh?a trang th?p h??ng cho h?t 80 ngôi m?, trong ?ó có g?n 50 ngôi ch?a rõ tên. L?n nào v? c?ng u u?t, bu?n th??ng vô h?n. Có xa m?y ?âu, t? Thái Bình sang Bình L?c, mà bác tôi sao ?i ??n m?y ch?c n?m v?n ch?a v? ???c nhà. Cu?c tìm ki?m c?a gia ?ình tôi t??ng ch?ng ?ã ??n ?ích, t??ng ch?ng ch? còn cách bác tôi m?t t?m tay v?i, v?y mà…” - H?ng nói nh? mu?n khóc.

Th?m thía ??n t?n cùng n?i ?au c?a thân nhân li?t s?, cô quy?t ??nh duy trì trang web, v?i hy v?ng giúp ???c ?i?u gì cho hàng tr?m ngàn gia ?ình li?t s? v?n ch?a tìm ???c ng??i thân ? kh?p m?i mi?n ??t n??c. T? ?ó, cô c? nhân ngành báo chí chính th?c b??c vào “quãng ??i ??c bi?t”- chính th?c th?p th?m, hy v?ng, khóc, c??i cùng n?i ?au và ni?m h?nh phúc c?a nh?ng gia ?ình ?i tìm m? li?t s?.

• Th? thách

Ch?p nh?n duy trì trang web, ?? trang web th?t s? có ch?t l??ng, là ch?p nh?n s? ?ánh ??i. T?t nghi?p c? nhân báo chí, ra tr??ng, H?ng t?ng làm phóng viên ? T?p chí Sành ?i?u, làm qu?ng cáo, làm biên t?p viên ? T?p chí Th?i Trang Tr?, làm th? ký biên so?n ? Viet Book. Th? nh?ng, cho ??n n?m 2008, cô ?ã chính th?c xin ngh? vi?c ?? t?p trung phát tri?n trang web.

T? ch? là m?t cô gái vô t?, sinh ra và l?n lên trong th?i bình, H?ng g?n nh? ?ã tr? thành m?t “chuyên gia” trong l?nh v?c chính sách cho ng??i có công. Cô nghiên c?u r?t nhi?u tài li?u liên quan ??n l?ch s? c?a các ??n v? quân ??i qua các th?i k?.

B??c chân cô ?ã ??t t?i h?u h?t các chi?n tr??ng x?a, b? ch? huy quân s?, các S? L?TB-XH, Phòng L?TB-XH các qu?n, huy?n, xã, sang t?n ??a ph?n Lào, Campuchia ?? tìm ki?m thông tin cung c?p cho gia ?ình li?t s?.

Cô gi?i thích: “Nhi?u l?n, chúng tôi ?ã ti?p xúc v?i nh?ng t? gi?y báo t? v?n v?n m?t dòng ch?: “Hy sinh t?i m?t tr?n phía Nam” hay ch? ghi ??n v? chi?n ??u là nh?ng ch? cái nh? KT, KB, KN, KH, P2, P1, nh?ng con s? D301, 470, 471… Ng??i thân li?t s? bi?t làm gì v?i nh?ng ch? cái, hay nh?ng con s? ?y. Không manh m?i, không ph??ng h??ng, vi?c tìm ki?m r?t t?n kém, m?t th?i gian mà không có k?t qu?. Trong khi ?ó, t?i các ??n v? - t? c?p trung ?oàn, s? ?oàn, quân ?oàn, quân khu ??u có khá ??y ?? danh sách li?t s? thu?c các ??n v?, nh?ng vì bí m?t quân s? trong chi?n tranh, ph?n nhi?u gi?y báo t? ch? ghi phiên hi?u, r?t khó kh?n cho vi?c tìm ki?m”.

Sau m?t th?i gian tìm hi?u, tr?i nghi?m th?c t?, H?ng và các c?ng s? ?ã h? th?ng ???c cách gi?i mã các phiên hi?u ??n v? quân ??i, các m?t tr?n qua nhi?u giai ?o?n ???c ghi trên gi?y báo t?. Tìm ???c cách gi?i thích phiên hi?u nào, cô cho ??ng lên trang web.

Chính th?c ho?t ??ng t? ngày 26-10-2004, ??n nay, sau 5 n?m, trang web www.nhantimdongdoi.org ?ã tr? thành ng??i b?n ??ng hành, thành ?i?m t?a tinh th?n c?a nhi?u gia ?ình li?t s?. H?u nh? ngày nào, trung tâm c?ng nh?n ???c r?t nhi?u thông tin, nhi?u cu?c ?i?n tho?i xin ???c t? v?n, giúp ??. Hàng tr?m thông tin ph?i x? lý, hàng ch?c thông tin c?n ???c chia s? m?i ngày.

H?ng và các ??ng s? v?n mi?t mài th?m l?ng hàng ngày bên máy tính, bên nh?ng trang th?, con ch?, h?u mong g?n k?t, ch?p n?i nh?ng thông tin ít ?i, r?i r?c c?a t?ng li?t s? ?? có thêm manh m?i giúp cho hành trình tìm m? li?t s? c?a gia ?ình b?t ph?n mông lung và tuy?t v?ng.

• C?u mong...

M?t ngày cu?i tháng 5-2009, H?ng v?a ??c th? v?a khóc. ?ây là l?n th? 2, cô nh?n ???c th? c?a c? bà Ngô Th? B?n, 86 tu?i, ng? t?i xóm 4, xã Di?n H?nh, huy?n Di?n Châu, t?nh Ngh? An, nh? tìm m? c?a ch?ng là li?t s? Nguy?n T?, hy sinh ngày 4-9-1952. N?i hy sinh ghi trên trích l?c h? s? c?a li?t s? là Thanh H??ng.

Th? bà vi?t: “Tôi tu?i cao s?c y?u không th? ?i tìm m? c?a ch?ng. Tôi ?ã h?i r?t nhi?u n?i, h?i r?t nhi?u ng??i nh?ng không ai tr? l?i cho tôi bi?t Thanh H??ng là gì. B?n trích l?c này ph?i khó kh?n l?m tôi m?i xin ???c t?i C?c Th??ng binh - Li?t s? và Ng??i có công c?a B? L?TB-XH. Tôi có th? h?i, h? c?ng tr? l?i là: Không bi?t gì ?âu, ??ng h?i!”. Thông tin còn l?i trên b?n trích l?c là li?t s? T? thu?c Trung ?oàn 101.

Lá th? c?a bà c? ch? có duy nh?t m?t manh m?i là Trung ?oàn 101. H?ng lao ??n th? vi?n, tìm ???c cu?n l?ch s? c?a S? ?oàn 325 và cu?i cùng ?ã tìm ra ??a danh Thanh H??ng. “Thanh H??ng n?m trong dãy làng kháng chi?n x?p thành hình ch? Nh?t, theo tr?c ???ng s? 68 kéo dài t? b? sông Th?ch Hãn vào ??n c?a Thu?n An, trên d?i ??t cát b?i k?p gi?a bi?n v?i ?o?n cu?i c?a sông V?nh ??nh ?? vào phá Tam Giang”. N?i ?ây là ??a bàn chi?n ??u c?a S? ?oàn Bình Tr? Thiên.

Tìm ???c r?i, H?ng ng?i n?n nót hàng gi? ?? vi?t m?t lá th? dài h?n 2 trang A4 ?? gi?i thích, h??ng d?n cho c? B?n.

Chuy?n c?a c? B?n ch? là m?t trong s? r?t nhi?u nh?ng tr??ng h?p ?ã ???c Trung tâm Marin chia s? và giúp ??. Cho ??n ??u n?m 2009, H?ng b?t ??u t? ch?c nh?ng ??t h?p m?t, t? v?n v? cách th?c tìm m? t? gi?y báo t? cho thân nhân gia ?ình li?t s? ? các t?nh, thành ph? (TP). Hi?n cô ?ã t? ch?c h?p m?t t?i Hà N?i, TPHCM, TP Vinh, TP H?i Phòng. C? ngàn ng??i ?ã ??n v?i H?ng ?? chia s? thông tin.

H?ng k?: “Hôm h?p m?t ? Vinh, th?y m?t c? bà mái tóc b?c ph? tay ôm t?m b?ng T? qu?c ghi công c?a ch?ng ???c b?c trong bao t?i, th?y cháu bé 6 tu?i ôm kh? kh? di ?nh c?a ông n?i theo b? ??n tham d? h?i th?o, t?t c? chúng tôi ?ã không kìm ???c n??c m?t”. Th?i gian thì vô tình, nh?ng ??ng ??i còn s?ng, nh?ng ng??i cùng th?i, nh?ng th? h? con, cháu g?n nh?t c?a li?t s? r?i s? ra ?i. Khi ?ó, dù th? h? sau có b? ra bao nhiêu công s?c, th?i gian và ti?n b?c c?ng khó lòng mà tìm ???c m? hay tr? l?i tên cho nh?ng ph?n m? li?t s? vô danh.

Xu?t phát t? suy ngh? ?ó, H?ng quy?t ??nh d?n s?c th?c hi?n d? án ?ài t??ng ni?m li?t s? tr?c tuy?n. Khi xây d?ng thành công, k?t n?i ???c thông tin hoàn ch?nh nh?t v? li?t s? t? 3 ngu?n: ??n v? chi?n ??u, ??a ph??ng và thông tin t? gia ?ình, ?ài t??ng ni?m li?t s? tr?c tuy?n s? là m?t ngh?a trang ?o l?n nh?t c? n??c. Ch? c?n m?t cái click chu?t, thông tin v? li?t s? s? hi?n ra. “Khi t?t c? thông tin v? li?t s? ???c ??ng t?i tr?c tuy?n, ?ó c?ng là manh m?i ?? k?t n?i v?i nh?ng ??ng ??i còn s?ng c?a li?t s? và t? ?ó, c? h?i tìm ???c m? s? t?ng lên” - H?ng hào h?ng nói.

?? th?c hi?n ???c ??c v?ng có ph?n lãng m?n ?ó, hi?n t?i H?ng ?ang liên h? v?i các ??a ph??ng, các ??n v? quân ??i và gia ?ình li?t s? trên kh?p c? n??c ?? hoàn ch?nh h? s? v? các li?t s?. ??ng hành cùng cô là nh?ng sinh viên tình nguy?n t? các tr??ng ??i h?c, các nhóm công tác xã h?i t?i t?ng ??a ph??ng.

Th?y H?ng c? su?t ngày ?n c?m nhà r?i mi?t mài ?i nh? con thoi, b?n bè xót ru?t: “S?c ?âu, ti?n ?âu mà lang thang h?t Tr??ng S?n, Qu?ng Tr? r?i ???ng 9 Nam Lào?”. H?ng ch? c??i: “??ng sau mình còn hàng ngàn ng??i thân li?t s?!”.

Có m?t chuy?n vui là nhi?u ng??i c? l?m t??ng Marin tr?c thu?c m?t c? quan nhà n??c và nhân viên h??ng l??ng c?a nhà n??c. Th?c t?, ?ây là m?t t? ch?c t? nguy?n, m?i kinh phí ho?t ??ng ??u do các thành viên và t? ch?c, cá nhân h?o tâm ?óng góp.

Có ng??i ác mi?ng, b?o H?ng l?p web ?? câu qu?ng cáo, l?a ti?n. Cô c??i xót xa: “Toàn nh?ng cô bác nông dân, có khi mu?n g?i chút ti?n ?ng h? trung tâm mà còn không bi?t cách g?i ti?n vào tài kho?n. Có ng??i l?n l?i t? L?ng S?n xu?ng ch? ?? cho mình m?t cái qu?t, t? trong Nam ra ch? ?? ??a mình nh?ng di v?t cu?i cùng c?a li?t s?, hay t?ng mình m?t cây phong lan n? hoa ?úng ngày gi? li?t s?”.

Có d?o, vào blog cá nhân c?a H?ng, th?y m?t câu slogan: “Th?m m?t cái ???ng xa, mong sao ??ng ??t gánh”. Trong entry ?ó c?a H?ng, cô k? chuy?n m?y ông cán b?, lãnh ??o ? t?nh A, t?nh B vô c?m tr??c n?i ?au thân nhân li?t s? mà cô ?ã g?p trong quá trình th?c hi?n d? án. C?ng trên trang blog cá nhân ?ó, nhi?u hôm tôi b?t g?p H?ng khóc và th?t v?ng.

C? t??ng sau nh?ng chuy?n ?y, cô s? thôi m?ng t??ng, s? x?p l?i nh?ng d? ??nh d??ng nh? quá s?c ?? tr? v? cu?c s?ng bình th??ng: ki?m ti?n, l?y ch?ng, sinh con nh? bao cô gái khác. Nh?ng r?i m?i khi g?i ?i?n t?i trung tâm hay g?p cô ? m?t bu?i h?p m?t thân nhân li?t s?, l?i v?n th?y m?t Thúy H?ng ??y tr?n tr?, ??y c?m thông và kiên nh?n gi?i thích ?i gi?i thích l?i không bi?t m?t v? phiên hi?u ??n v?, tr?n ?ánh cu?i cùng c?a li?t s?, h??ng d?n ???ng ?i n??c b??c tìm m? cho nh?ng bà c? ?ã ngh?nh ngãng hay nh?ng ch? ph? n? quê mùa, ch? bi?t n?c ngh?n mà không nói nên l?i… Lúc ?y, tôi ch? bi?t c?u mong cho cô gái tr? s? không bao gi? ??n ??c trên hành trình hun hút ki?m tìm c?a mình…

?OÀN MAI H??NG

(Theo SGGP ngày 15/08/2009)

Trung t�m MARIN (Tr�ch ??ng)

CÁC TIN KHÁC
• C� g�i v� ng�n h�ng th�ng tin v? li?t s? (13/10/2011 06:25:43 AM)
• K? ni?m Ng�y th??ng binh li?t s? 27/7: MARIN- C?u n?i ngh?a t�nh (03/08/2011 18:30:35 PM)
• G?p t�c gi? �?�i t??ng ni?m li?t s? tr?c tuy?n� (06/05/2011 05:57:49 AM)
• H?n thi�ng s�ng n�i ??p n�n t??ng ?�i (04/10/2010 06:32:34 AM)
• T�m li?t s? l� b?n ph?n (15/08/2010 07:43:38 AM)
• Nguy?n l�m g?ch n?i �n t�nh (30/07/2010 06:09:32 AM)
• Th? h? 8X v?i h�nh tr�nh "t�m qu� h??ng" cho c�c li?t s? (01/07/2010 19:17:01 PM)
• G?p nh?ng �hi?p s?� tu?i 20 (01/07/2010 19:03:34 PM)
• N?i tri �n c�c li?t s? v� gia ?�nh c� c�ng v?i c�ch m?ng (01/07/2010 18:58:10 PM)
• Chuy?n t? 'ng�n h�ng th�ng tin li?t s?' (01/07/2010 18:46:20 PM)